ΗΘελα μάσκα σοφιστικέ

Ηθελα διακαώς μια σοφιστικέ, ας πούμε, μάσκα ότι είχα βαρεθεί αυτές τις χειρουργικές του ευρέως κοινού από τα σούπερ μάρκετ δηλαδή. Αφίχθη μόλις. Από την Riva del Garda, περιοχή Trentino στην εντελώς βόρεια Ιταλία, φιλοτεχνημένη από τον έξοχο ζωγράφο Γιώργο Κόλλα που ζει και δημιουργεί εκεί (από Αλβανία μισοέλλην). Ο ζωγράφος διαπρέπει με δεκάδες εκθέσεις, έκανε ήδη 2 στο Βατικανό (η μια συνεχίζεται ακόμα). Εζησε στην Κοζάνη 23 χρόνια κι έφυγε απ’ αυτήν πριν 7· νοσταλγεί την πόλη και τους ανθρώπους της (όπως και το τυρί φέτα και τις ελιές). Κι εμείς τον νοσταλγούμε καθότι εντελώς καλός και γλυκός άνθρωπος (όπως κι η σύζυγός του) και λίαν καλός ζωγράφος, φίλος δε και συνεργάτης της “Παρέμβασης” ανιδιοτελής. Αμήν…

Ρωμιοσύνη - Ελληνοσύνη

...Το χέρι τους είναι κολλημένο στο ντουφέκι / το ντουφέκι είναι συνέχεια του χεριού τους / το χέρι τους είναι συνέχεια της ψυχής τους.../ ( Επί Ρωμιοσύνης) κι έχουν για πρόσωπο μια μάσκα στο σαγόνι / σαν ένα λουλούδι που ο COVID 19 παγώνει (Επί της νυν Ελληνοσύνης)

Η συμμετοχή μου στο έπος του 1940 δηλαδή το 1976

Ητο η εξής. Υπηρετών στο ΛΥΒ Σερβίων ως υποψήφιος λοχίας του ταχυδρομικού σώματος μοι ανετέθη υπό του διοικητού, ελλείψει άλλου τυπικά έστω εγγράμματου οι περισσότεροι συστρατιώτες ήταν αγροτοποιμένες στα έναντι όρη Χασίων και Πιερίων, να συντάξω και εκφωνήσω λόγον πανηγυρικόν για την 28ην Οκτωβρίου που θα διαβαζόταν ανήμερα της γιορτής. Βρήκα το βιβλίο του Αγγελου Τερζάκη «Η ελληνκή εποποιϊα 1940-1941» και το ξεσήκωσα. Ενώ όλοι οι συντροφοφάνταροι ασκούνταν ολημερίς εγώ αραχτός σε κάτι πρασινάδες ανεπηρέαστος αυτών ότι έγραφα ομιλία άρα εκτός πάσης αγγαρείας και ασκήσεων. Εγιναν όλα καλά κι εγώ εδοξάσθην εφήμερα λαβών μάλιστα άδειαν με διανυκτέρευσιν εις HOTEL των Σερβίων...Ηταν η πρώτη μου δημόσια ομιλία κοντά στις παρά μία 1000 που εκφώνησα παντός καιρού, υφής και διαθέσεως. Καταγόμουν κι από ηρωική γενιά αφού ο πατέρας μετείχε της Εθνικής Αντιστάσεως επί 1,5 χρόνο και στη συνέχεια στον εμφύλιο επί τριετία, τραυματισθείς. - Ζήτω το έθνος, κατέληξα και καλά έκανα.

Παραμονή λαμπρής ημέρας

Εις τον περίβολον του αγιου Δημητρίου/ όπου εντός του διεξαγόταν εσπερινός/ (ένιωθα σκιά του Νέστορος βοηθού του αγιου)/ Τον αγώνα κι αγωνία της πληθυος των μασκοφόρων/ παρατηρούσα ότι 15 κρούσματα ιού ήδη ανακοινώθηκαν παραμονή του./ Αθλοφορε Άγιε τη Θεσσαλονίκη / πρωτίστως φρόντισε / Κι ύστερα τις άλλες πόλεις που σε ανθυπολατρευουν/ όσους δε και όσες φέρουν τ ονομα σου/ φυλαγε εντελως...

Πράσινα...

Στο κοντινό άλλοτε. Εν αρχή ήταν τα «Πράσινα μπερέ», ταινία του 1968 με τον Τζων Γουέιν κ.λπ., έργον πολεμικότατον. Αλλης τάξεως και πράξης όμως πίλοι από εκείνους του μηδέποτε συσταθέντος Συνταγματικού Δικαστηρίου της επταετίας που θα έφεραν επί κεφαλής οι ανώτατες δικαστικές κεφαλές. Κατά δε τους γελοιογράφους της εποχής: «πίλον εις σχήμα κόλουρου κώνου ανεστραμμένου». Σημ. ένδον: Εστρατεύθην με μπερέ (1976) κι απελύθην με δίκοχον (Νοε. 1978) μήνες 28 ακατέβατους εν στρατιωτικώ πλώ. Προχωρώ οπισθοβατών. Στο εξώφυλλο του διασκευασμένου δια παίδες μυθιστορήματος - αναφοράς του Εκτορος Μαλό (δεν τον αναφέρει στο εξώφυλλον ο εκδότης) «Χωρίς οικογένεια» εκδ. Πεχλιβανίδη, ο εμβληματικός γερό Βιτάλι πλανόδιος μουσικός οιονεί επαίτης, καλλιτέχνης της άρπας -ολόκληρη μια ορχήστρα- φορούσε πράσινο καπέλο πλατύγυρο. Το όλον του λογοτεχνικού διαπράγματος δυνάστευε γλυκά τη νιότη μας τη φαντασία, το θυμικό, τη νοσταλγία ακόμα και τώρα. Στο νυν και πόσον αεί; Επί 30 και έτη μόνιμος πέρα-δώθε του κεντρικού πεζόδρομου με τις πικροκαστανιές, ο μόνος επιτηδευματίας ζητιάνος (είναι γραμμένος και στο τοπικόν ΕΒΕ) πολύχρωμος ενδυματολογικά, εκ της έγχρωμης πρώην εργασίας του, σαν τα παιδιά των κάποτε λουλουδιών, εκλιπαρεί σιγαλά: «Μια βοήθεια παρακαλώ για το παιδί μου». Αυτό κάθεται παράμερα (δεν κλαίει όπως ο σουλιώτης στο Σολωμό) και παρακολουθεί με ουδετερότητα τα γεγονότα. Σ’ αυτόν τον πεζόδρομο ομοίως τόσα και χρόνια, κι εγώ στο δώθε κείθε. Είμαστε οι πιο εμφανείς και μόνιμες φιγούρες στην πεζο-καρίνα της πόλεως. Αυτός για τον επιούσιο τρόπο ικετεύοντας κι εγώ τον περιούσιο λόγο αναζητώντας ήγουν «Τον έπαινο του δήμου και των σοφιστών». Χα, χα, χα, δηλαδή και δηλονότι...

Ημερολόγιο ενός ασήμαντου εγκλωβισμένου

Κι όμως/ όλα δείχνουν φυσιολογικά/ αίθριος καιρός εν ουρανοίς/ ακέραια ανθρώπινα σώματα επί γης/ Ο Οχτώβρης σέρνει το κάρο των ημερών του/ γεμάτο όψιμα σταφύλια οργής / να τα πατήσουν στα ιοφόρα αλώνια./ Διαβάζω στο μεσημβρινό ζεστό παράθυρο/ «Το ημερολόγιο ενός ασήμαντου» / νιώθω μέσα του να βυθίζομαι αύτανδρος/ Σήμερα πάλι η τηλεόραση θα ανακοινώσει/ βαρύ φορτίο κρουσμάτων/ και πως τα κελιά, θα αρχίσουν να γεμίζουν (ε, και...)/ Τους απόμερους δρόμους της καραντίνας θα πάρω/ «Να βγω απ’ αυτή τη φυλακή/ Όπου «κανείς δε θα με περιμένει»/ Αφού «οι δρόμοι θα ‘ναι αδειανοί/ κι η πολιτεία μου μια ξένη...»/ (όπως το λέει ο κυρ’ Δ. Σββλς.)

Τα μήλα του Οχτώβρη

Ο Οχτώβρης στον Θ. Σ. ΕΛΙΟΤ Αφού ο χρυσός Οχτώβρης χώνεψε μέσα στο σκοτεινό Νοέμβρη/ και μαζεύτηκαν τα μήλα και σοδιάστηκαν/ κι έγινε η γης ερμιά νερό και λάσπη γεμάτη/ σκούρες ακίδες(1) του θανάτου... («Φονικό στην εκκλησιά» μτφρ. Γ. Σ.) 1. ακίδες · τα κοτσάνια, οι μίσχοι στα θερισμένα χειμωνιάτικα χωράφια

Ανθρωπος με μάσκα...

- Ανθρωπος με μάσκα στην πλατεία Μ. Αναγνωστάκη.../ κάτι σαν ανθρωπος στη θάλασσα.../ συλλογιζόμενος.../ Λαμβάνω μηνύματα/ - Τι κάνετε εκεί πάνω, είσαι καλά, προσέχετε.../ - Μα, πας να πεις, το ίδιο συμβαίνει στο μέγα Πανελλήνιον/ αλλά δεν προφταίνεις ότι εσύ τώρα είσαι το θύμα./ Την εποχή του σεισμού των 6, 6 R (13-5-1995)/ μέρα Μαγιού κι αγίας Γλυκερίας/ εμείς εδώ επάνω στα βουνά/ δίναμε κουράγιο σ’ όσους μας συμπαραστέκονταν/ κα μας “παρηγορούσαν” εννοείται / - Μη φοβάστε συνέλληνες/ Μετά την πρώτη γνώση/ μάθαμε και μάλιστα καλά τι εστί σεισμοβερύκοκον/ Ετσι και τώρα/ που μας σφίξανε Lock down/ και μας πολιορκούν χιλιάδες άρματα ιοδρεπανοφόρα...

Μέγας, ας πούμε...

Αυγή κι αυγές

Καθημερινά αγόραζα, διάβαζα, μοίραζα, ενίσχυα (ως και μικρομέτοχός της), έγραφα κατά καιρούς σ’ αυτήν, δηλ. ζούσα (αναγνωστιαγωνιστικώς) μ’ αυτήν από την 4η ή 3η Αυγούστου 1974 που ξανακυκλοφόρησε άχρι σκληροσυριζοποιήσεώς της. Επομένως έχω δικαίωμα ή μερίδιο στη θλίψη και νομιμοποιούμαι ενεργητικά (στα νομικά) από τα όσα της συμβαίνουν εσχάτως. 40 και χρόνια με την ΑΥΓΗ... Από τους περίπου 1400 αναγνώστες πανελληνίως και κάποιες περιόδους ίσως ο μοναδικός καθημερινά στην πόλη. Οταν ήμουν «επώνυμος άρχων» των βιβλίων της Κοζάνης (1996-2003) μια μέρα μια κυρία με κάλεσε να την επισκεφτώ στην πλακόστρωτη αυλή της. Είμασταν και γείτονες (οδός πλ. Αυλιώτη με οδό Περδικάρη). Στη μέση της αυλής ένας παραδοσιακός «αρβανίκος» ήγουν φρέαρ αρτεσιανόν πηγάδι κοινώς. Στεγνό. Μέσα του γεμάτο πλαστικές σακούλες κι εντός τους όπως όπως ριχμένες εφημερίδες. Ηταν ΑΥΓΕΣ προδικτατορικές. - Τις έκρυψε ο πατέρας μου είπε η καλή κυρία όταν έγινε η δικτατορία (Βασίλης Κουτλιάς σεσημασμένος κομμουνιστής) Πάρτε τις αλλιώς θα τις πετάξω. Με είχε καλέσει σαν ...υπηρεσιακό παράγοντα περισυλλογής των αδέσποτων βιβλίων, αρχείων, εγγράφων. Πήγα όμως ως συγγενής α’ βαθμού να μαζέψω τα λείψανα μιας εποχής· μια οιονεί σωστική ανασκαφή. Ηταν μαζί μου και ο Γιάννης Χ.; Εκατοντάδες φύλλα της Α. τα πήρα, τα σιδέρωσα, τα φυλάγω στο υπόγειο στο χωριό Ανακομιδή... Κάπου κάπου ξεφυλλίζω κάποιες με μια νοσταλγία ιστορική. Δεν έζησα την εποχή της αυτή. Είμαι (ήμουν δηλαδή) της μεταπολιτευτικής πολιτισμένης αριστεράς. Με μια μελαγχολία για το πως κατέληξε το εγχείρημα (και η εφημερίδα) όταν πρώην «διώκτες της» την περίλαβαν χωρίς οι Σαύλοι να μετεξελιχτούν σε Παύλοι..

108η

108η επέτειος από την 11η-10ου-1912) δηλαδή την «Κατάληψη της Κοζάνης (έτσι έγραφε η τότε εφημερίς των Αθηνών ΠΑΤΡΙΣ) από τα ελληνικά στρατεύματα. και κατά συνέπεια την απελευθέρωση της από τους ελάχιστους σ΄ αυτήν Οθωμανούς . Από ιδρύσεως ήταν μια χριστιανική ελληνική νησίδα, χωριό πρώτα κι αργότερα πόλη χάριν των προνομίων που εξασφάλισε με χίλιους δυό τρόπους γι αυτήν ο συνιδρυτής της Κοζάνης Χαρίσιος Τράντας και θεωρήθηκε Μαλικανέ δηλ. τελούσα υπό την προστασία της Σουλτανομήτορος. Στη φωτ μέρος από το ιστορικό της Κέντρο. Ο καθεδρικός άγιος Νικόλαος (1664-1721) στο κεραμιδί, το Καμπαναριό του 1855 η γκρι πέτρα, μέρος της πλατείας μετά την τελευταία της εκ βάθρων δημιουργία της το 2016, το δημαρχείο με την απαλή ώχρα. Σήμερα η Κοζάνη κατελήφθη από τον κορωναϊό, λίγο περισσότερο από άλλες πόλεις και πέρασε στο πορτοκαλί της επιβάρυνσης. Κυκλοφορούμε με μάσκα μέσα έξω (με τον άλλον «στης Κοζάνης τα σοκάκια με τα σπίτια τα ψηλά» κοιταζόμαστε κι αναγνωριζόμαστε μόνον από τα μάτια πλέον) πλένουμε τα χέρια, κρατούμε τις αποστάσεις όχι πάντα επιτυχώς. Αλλά που θα πάει;

Η Μάρω Δούκα εχτές...

Παρέμβαση: ένα από τα μακροβιότερα περιοδικά Τέχνης και Λόγου, με τη φροντίδα και την αφοσίωση του Βασίλη Καραγιάννη, που μας έρχεται απ' την Κοζάνη, επιβεβαιώνοντας για άλλη μια φορά ότι ο πολιτισμός μιας χώρας, ενός λαού, μιας εποχής ευδοκιμεί, δοκιμάζεται και στερεώνεται στις μικρές, ήσυχες πόλεις όπου η καθημερινή τριβή διαποτίζεται με το νόημα της στοχαστικής συνομιλίας με τον χρόνο και τον τόπο. Το τεύχος 198-199 θα μπορούσαμε να το αναζητήσουμε στα κεντρικά βιβλιοπωλεία.

Νόμπελ 2020

Oταν άκουσα το όνομα Λουίζ Γκλυκ (1943 Αμερική) για το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2020 μου φάνηκε εντελώς άγνωστο. Οταν ξανάκουσα πως στα ελληνικά μεταφράστηκαν ποιήματά της στο περιοδικό "Ποίηση" τχ. 24/2004, το αναζήτησα – συμπτωματικά ήταν κι εύκολη η ανακάλυψή του στο βιβλιοχάος. Στις σελ 17-43 εκτενές αφιέρωμα με ποιήματα μεταφρασμένα από την Δήμητρα Κωτούλα. Στη σελίδα 39 του περιοδικού ήταν ένας σελιδοδείκτης εκ των Κάτω χωρών μάλλον φλαμανδικης υφής με ένα πίνακα του Ρούμπενς. Πως βρέθηκε εκεί; Πως σταμάτησε η ανάγνωσή μου στο ποίημα Οκτώβριος. Τι περίμενα; Μυστήριον ξένο ... ...θυμάμαι πως την ένιωθα τη γη, κόκκινη και πυκνή/ σε στυφές χαρακώσεις, δεν φυτεύτηκαν οι σπόροι,/ δεν σκαρφάλωσαν οι σταφυλιές στο νότιο τοίχο... Από τότε φαίνεται πως ο μήνας Οκτώβριος την είχε «γλυκοστημένη» της δαφνοστεφούς ποιήτριας (για το δαφνοστεφή ποιητή εν γένει έμαθα από το τεράστιο σε όγκο και μεγάλης λογοτεχνικής αξίας «Βλακοχορτοφάγο» του Τζ. Μπαρνς εκδ. Πόλις). Υ.Γ. Στην αυλή του χωριού έχουμε μια σταφυλιά που σκαρφάλωσε στο νότιο τοίχο της. Γεμάτη περιμένει να μαζέψουμε τα σταφύλια. Φωνάζει συνεχώς η μάνα: Αντε θα μας τα φαν τα πουλιά. - Ας τα φάνε...

Μεγαλομαρτύρων...

Σεργίου και Βάκχου μεγαλομαρτύρων/ Αξ/κων του Βυζαντίου και όσιου Μ. Καραγάτση / Πρωί ήναψα τα κεκανονισμένα κεριά/ Τέλειωνε κι η λειτουργία/ Με την εμβόλιμη ευχή/ που ακούστηκε σ’ όλη την ελληνική ορθοδοξία/ Τηλεοράσεων και διαδικτύου/ - Οχι δεν είναι αθώοι.../ Με μάσκα πανδημίας κι υποκρισίας/ επήρα το δρόμο/ με τη λύρα στον ώμο/ λέγων άσματα ηρωικά και πένθιμα/ γελοία και εύθυμα/ για της ιστορίας τα ερείπια.../

Κυριακή 4-10ου

Συννεφιασμένη Κυριακή με την καρδιά μου όμως δεν μοιάζει/ αλλά ως πότε στην αυλή ως μοναχόν στρουθίον θα μονάζει/ Κι ενώ εντός του ναού στην Θεία Ευχαριστία κοινωνούσαν/ δίπλα δούλοι της ΔΕΔΗΕ πεύκα του Αη Δημήτρη πελεκούσαν

Εορτη νομικών...

Την σήμερον Διονυσίου Αρεοπαγίτου προστάτου των νομικών εν γένει και εν είδει. Πριν χρόνια μια κάπως φαιδρή πανελλαδική διοίκηση δικηγόρων τη συνηγορία Πατριάρχου Κων/πόλεως και Αρχιεπισκόπου Αθηνών και της λοιπής Ελλάδος, προσπάθησαν να καθιερώσουν την 13ην Νοεμβρίου, Ιωάννου Χρυσοστόμου, ως ξεχωριστή εορτή των Δικηγόρων (ο μέγας άγιος ήτο και δικηγόρος τω καιρώ εκείνω προ της Πατριαρχίας του) διασπώντες την ενιαία εορτή των νομικών αλλά απέτυχαν οικτρά. Έπρεπε να καθιερωθεί τοιουτοτρόπως και δικαστική αργία (η δεύτερη) κάτι αδύνατον. Οτε ήμην δικηγόρος κι αντί για νόμους, αγωγές, αγορεύσεις (η μοναδική φορά που «αγόρευσα» έχασα τη δίκη) «έπαιζα βιβλία» καθιερώθηκε στο Σύλλογο Κοζάνης (πρόεδρος ο κ. Ηλίας Κυρατσούς) τη μέρα αυτή μια λαμπρή γιορτή μετά λόγων και κερασμάτων. Μίλησα κάποιες φορές σ’ αυτές. Πολλοί νέοι ούτε που με γνώριζαν ως νομικό και οι παλιοί ως «ενεργό» δικηγόρο. Μίλησα για την «Η πνευματική Κίνηση της Κοζάνης και ο Κ. Τσιτσελίκης» - δικηγόρος επιφανής συν τοις άλλοις- (του εκδώσαμε τη νουβέλα «Αγάπη στον Αλιάκμονα»), για «Ενα νομικοποιητικό χειρόγραφο του Μιχ. Ψελλού αποκείμενον στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης» και για «Το κίνημα των Σερβίων (1918)» ένα οπερατικό κίνημα που είχε όμως λίγες δεκάδες εκτελεσμένους στρατιώτες κι αξ/κους. Εγραψα και ένα ταπεινό «Σχεδίασμα ιστορίας του Δικηγορικού Συλλόγου Κοζάνης». Τώρα κατ’ έτος με λιγοστούς εν ενεργεία και κάποιους εν συντάξει νομικούς παρακολουθούμε τη λειτουργία της ημέρας στον καθεδρικό του αγίου Νικολάου. Α, οι ωραίοι μας χρόνοι! - Ωραίοι; Συναρπαστικοί θα έλεγα και το εννοώ...

1 - Οκτ. 2007

)

"...Για τρεις μέρες πίσω μου στο κομοδίνο και δεν μπορώ να δω, να αγγίξω τα βιβλία: Μπόρχες, Κοροπούλης, Αναγνωστάκης... Ο Μάκης κάθε μέρα εκεί· μου 'φερε και τον Α. Ταμπούκι με τη "Νοσταλγία του πιθανού. Γραπτά για τον Πεσσόα" (εκδ. Αγρα) να χαϊδεύω κάτι από τα πάθη μου..." (Από τις "Οκτωβριανές Θεσσαλονικογραφίες", 2007

Θυμάμαι

Θυμάμαι μια δια-Δήλωση του Αρη Αλεξάνδρου / λίαν ποιητού, ανυπότακτου, βγαλμένη/ από τα κόκαλα του Κιβωτίου του./ «Ανήκω στο ανύπαρκτο Κόμμα των ποιητών...»/ Ανύπαρκτο; Ενόμιζε.../ Κόμμα ποιητών υπήρξεν/ εμμέσως πλην σαφώς/ το έτος 1998 εις την Κοζάνη της Δ. Μακεδονίας/ με αρχηγό τον Ποιητή του Λαού τον νέον/ ότι ο Γιάννης Ρίτσος είχε παλιώσει./ Ποιητικός συνδυασμός κατήλθε στις εκλογές/ και διεκδίκησε τη Νομαρχία παρακαλώ/ λαβών ψήφους υπέρ τους 800 αισθαντικούς./ Αλλ’ ενικήθη εντελώς από τον Π. Μητλιάγκα/ ποιητή των έργων εκ Λευκοπηγής ορμώμενον/ χωριό ποιητών ου μην αλλά και πεζογράφων.../