Αδειασε το παγκάκι

Αδειασε από ζωή το παγκάκι της πλατείας/ υπό τον αιωνόβιον άρχοντα - πλάτανο Λευκοπηγής/ αλλά γεμάτο ανάμνησες./ Ο πρώτος εκ δεξιών Πάσχος Ζάμπακας σημαιοφόρος των 99/ ο προτελευταίος στη σειρά Πάσχος Καραγιάννης/ παραστάτης των 97/ Ευλογημένη γενιά ασπάζομαι τη μνήμη σας/ και την ευωδιά του βίου προσκυνώ.../

Η ευγενής τάξη των παρουσιαστών βιβλίων κ.λπ.

Στην καθημερινή μας ζωή οι παρουσιαστές βιβλίων κ.α. αποτελούν μια νέα κατηγορία πνευματικών όντων, δηλ. ανθρώπων που αναλαμβάνουν, συνήθως αμισθί, να φέρουν εις γνώσιν των απλών πολιτών σχετικών ή και ασχέτων εντελώς, δημιουργήματα πνευματικά, βιβλία δηλαδής. Μέρα παρά μέρα σε μια πόλη σαν τη δική μας, ας πούμε, συμβαίνουν τέτοιες ωραίες καταστάσεις κατά τις οποίες οι κ.κ. παρουσιαστές ενός πονήματος (ωχ την είπα τη λέξη που σιχαίνομαι) ανασκουμβώνονται και στριμώχνονται στην ευθεία τράπεζα με το μικρόφωνο και ενώπιων δεκάδων (ανάλογα με το σόι του δημιουργού) ή δεκάδας το πολύ, ακροατών ξεκλειδώνουν το βιβλίο λογοτεχνίας επί το πλείστον και το παραδίδουν στους αναγνώστες γυμνό και τετραχειλισμένο. Αυτοί άμα της αγοράς του –με αφιέρωση φυσικά– με τη σειρά τους το εγκαταλείπουν κατευθείαν στην οικιακή αφάνεια. Οι ακροατές συγγενείς, όπως είπαμε, και κάποιοι εθελοντές της ακροαματικής κακουχίας σύρονται αύτανδροι στα καφέ, στις αίθουσες διδασκαλίας, τ’ αμφιθέατρα σπανίως δε στα βιβλιοπωλεία. Είναι οι παρουσιαστές βιβλίων μία συμπαθής κατηγορία συμπολιτών, άνθρωποι κατά τον Αριστοτέλη κι όχι κατά τον Διογένη στην οποία για να θεωρηθείς μέλος δεν χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις αν και καλόν είναι να έχουν κάτι λίγες. Αρκεί να διαθέτουν «κάλαμον χάρτην και μελανοδοχείον» (αντιγράφω ήδη Εμ. Ροϊδην) κι αυτά προς επίδειξιν τουλάχιστον της ολιγομαθείας τους οι πλείστοι ή της πολυπραγμοσύνης και της εαυτού ακόρεστης επιδειξιομανίας τους, οι ολίγοι. Τις προάλλες στην πόλη σημειώθηκε ρεκόρ στις παρουσιάσεις, όταν 8 περίπου μεγάλοι συμπολίτες επαρουσίασαν, ο καθείς με τον τρόπο του, ένα ασήμαντου ποιητικής αξίας, βιβλίον. Ένας εξ «επαγγέλματος παρουσιαστής μπορεί να μιλήσει για τα πάντα κι εφ’ όλης της ύλης όπως ο πλανόδιος γυφτοπωλητής υδροπέπονων: «όλα τα σφάζω όλα τα μαχαιρώνω». Οι ελάσσονες πνευματικοί και οι μέγιστοι πολιτικοί άνδρες το προτιμούν ως είδος δημοσιότητός τους ότι δόξαν (στην λόξαν τους) εφήμερον έστω, φέρει. Είναι της αυτής πληθύος με εκείνους τους στρατιώτας που παρουσιάζουν όπλα τα μελαγχολικά απογεύματα της Κυριακής κατά την υποστολή της σημαίας. Θα μπορούσαν να συνασπιστούν και να συμπήξουν σωματείον ή εταιρεία και να καταθέτουν στεφάνους εκ δάφνης στα ηρώα της πόλης, των χωριών και κώμεων ή και να παρελαύνουν ομού με τους μαθητές, προσκόπους και τας ωραίας γυναίκας του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Εθήτευσα σ’ αυτό το μεροκάματο του τίποτα χρόνους πολλούς με τα εκατοντάδες «Προλογύδρια» μου «παντός καιρού». Όλο επαίνους ήμουνα για τους συγγραφείς. Αν πάω στην Κόλαση ως τιμωρία για τον επίγειο ατάσθαλο βίο μου, θα πάω για αυτές τις άσωτες υπερβολές μου στις παρουσιάσεις βιβλίων και φυσικά για τα ορθογραφικά μου λάθη γενικώς...

Του Αγίου Πολυτεχνείου

Στην πλατεία της πολης Ακούω ένα τραγούδι στο τέρμα των ηχείων: «Να παρω το ντουφέκι μου την όμορφη Πατρονα να κατέβω στον Ομαλό στη στράτα του Μουσουρο για να κάνω μάνες δίχως γιούς γυναίκες δίχως άντρες ….κλπ» - Ωχ

Οδός ηρώων (ή και πλατεία) Πολυτεχνείου κ.λπ.

«Οδός (ή πλατεία)» Ηρώων Πολυτεχνείου. Γεμάτη η νεοελληνική Ελλάδα. Εδώ και 5 δεκαετίες μ’ απασχολεί το ερώτημα αν στους ήρωες δρόμων και πλατειών περιλαμβάνεται κι ημετέρα αγωνιστική αναξιότης; Οτι ήμουν κι εγώ εκείνο το βράδυ στην κατάληψη της Πολυτεχνικής Θεσσαλονίκης. - Ε, κα(... - Βρε εσύ θα ρίξεις τη χούντα παράφραζε Μ. Αναγνωστάκη ο συγκάτοικος φίλος Γ. Κρχλς· πάμε να φύγουμε. - Πάμε, αλλά εγώ δεν έρχομαι. Αφού δεν διευκρινίζεται σαφώς ποιοί περιλαμβάνονται σ’ αυτή την ηρωική γενίκευση άρα είμαι κι εγώ ήρωας. Εστω Μικρός σαν εκείνον του Στ. Ανεμοδουρά του οποίου σημειωτέον διάβασα όλα τα τεύχη κάποτε. Εκείνο το βράδυ Παρασκευής προς Σάββατο, (βαστούσα για όπλο ένα καδρόνι διπλάσιο του ύψους μου για να βαρέσω τους εχθρούς) και φώναζα, ζωγράφιζα σατιρικά την χουντομαρκεζινική κατάσταση έγλυπτα δε μια μυταροκεφαλή του Γ. Παπανδρέου με πλαστελίνη (είχε γίνει ήδη το αιματηρό του μνημόσυνο στις 3/11) και φτιαχνόμουν γενικώς με το ραδιόφωνο «Εδώ Πολυτεχνείο ...» που μετέδιδει άσματα μόνον ηρωικά και αγωνιστικά «Παιδιά σηκωθείτε να βγούμε στους δρόμους» (θα βγαίναμε σε λίγο κάτω από την κάννη του τανκ) παίρνοντας το δρόμο προς αγία Φωτεινή, βοήθεια μας! Αν λοιπόν εγώ με τέτοιες προδιαγραφές ήμουν αγωνιστής και ήρωας, οδών και πλατειών, τότες ο Αστέριος Μάρκου Δουγαλής που τον έγραφε η «Μακεδονία στους τραυματίες της βραδιάς, την επομένη, τι ήταν: Ναι, ο φίλος Στέλιος γείτων μου στο χωριό μηχανικός στα καράβια που βρέθηκε στο μέγα Πολυτεχνείο κι έφαγε τη σφαίρα στο χέρι, τι ήταν; - Ελα ντε τι ήταν, τι ήμουν, τι είμεθα εν τέλει και τελικά; Σημ: Κεφαλή του αγνώστου ήρωος στον αύλειο χώρο του ιδιωτικού μας Πολυτεχνείου

Τσακισμένες σελίδες

Συνήθως χώνουμε στις σελίδες περίτεχνους σελιδοδεικτες· Είχα τοσο καιρο να δω σπασμένη σελίδα μια τοσον αισθαντικη σχεδόν ερωτικη πράξη στη διαδικασία της αναγνωσης. Είναι το βιβλίο του Αμος Οζ : «Η νύχτα του συγγραφεα» εκδ. Καστανιωτη

Θα ξαναβρεθούμε...

Δεν περασε οκταημερον από το 7ον Συμποσιον λογοτεχνιας και το ενοσταλγησαμεν ορισμενως. Τους ανθρώπους του δηλαδη τους τροπους ηγουν τους τόπους του δηλονοτι. Θα ξαναβρεθούμε όχι στους μπαξέδες αλλά στον πεζόδρομο με τις πικροκαστανιες και φόντο το καμπαναριό του 1856 οι πρέσβεις καλής λογοτεχνικης θελησεως από το μέγα πανελληνιον… Θα ξαναυπαρξουμε … Φωτ. του Γιάννη Τζημκα

11η /11ου 2023

Στο ρείθρο του δρόμου Νοέμβριος κυλάει/ 11η του, Μηνάς Βικέντιος Βίκτωρ αγία τριάς/ κι ο Ρίτσος του λόγου το ασφαλές Μαρτυράει/ ευλογημένη τετράς...

Αγίου Μηνά κ.λπ.

Αγίου Μηνά ήδη και στην ύπαιθρο φιμώνουν το ψαλίδι δένουν τοιουτοτρόπως το στόμα του λύκου. Μεγαλομάρτυρας της ορθοδοξίας μαρτύρησε αγρίως κι εθαυματούργησε πολλαπλώς.. Πριν ξεκινήσει την αγιοσύνη πήρε τα βουνά «δια να καθαρίσει τον εαυτόν του με νηστείας και προσευχάς» Μία γυναίκα πηγαίνοντας στο ναό του εβιάσθη κατά την στράταν από έναν εις αισχράν μίξιν. Ζήτησε βοήθεια του αγίου. Επελήφθη αμέσως. Ο βιαστής δέσας το άλογόν του εις το πόδι του εβίαζεν την γυναίκα το δε άλογο ηγριώθη εναντίον του αφέντη του. Τον εμπόδισεν από την άτοπον πράξιν κι έσερνεν αυτόν καταγής. κ.λπ. κ.λπ. Στα δικά μας. Μηνάς ο λογιότερος των ποιμένων. Επιασε νωρίς τα βουνά. Μπαράκος η βοσκήσιμη επικράτειά του. Διατύπωσε τη φιλοσοφική νεοκαντιανήν θεωρία «Το ζήτημα της σημασίας». Τη λέξη "Λασιβέρσι» ακόμα ψάχνουν τη σημασία της οι ερμηνευτές του γαλατάδες και γαλαράδες (έχω θητεύσει στο διακόνημα αυτό). Κάπνισε χιλιάδες σιγάρα. Είπε στον ψιλικατζή καπνοπώλη του χωριού: ¨Ηταν κλειστό το περίπτερο γι αυτό σας προτιμήσαμε!" Εφαγε με τη γκλίτσα όλα τα γύρωθεν βουνά. Τον γνώριζαν όλες οι πέτρες και τα κράκουρα, 60 χρόνια. Σκόνταψε στο ίσιωμα στο χωριό και ένα γελοίο πετραδάκι του έκοψε τη φλέβα στο λαιμό. Είναι ο ήρωας μου διήγηση «Η ποιμενική συμφωνία Μηνάς ο ανέμελος». («Το χρώμα της νοσταλγίας» εκδ. Γαβριηλίδη 2008) Αδελφός του πατέρα· τον αγαπούσα... Σημ. τοιχογραφία στον άγιο Νικόλαο Κοζάνης και η προσωπογραφία του Μηνά είναι του Μανώλη Δραγώγια

H παιδική μου φίλη...

Γεννήθηκε στη Λειψία/ Μεγάλωσε στη «Μακεδονία» του Γ. Βελλίδη/ Ηρθε Κοζάνη στο Θάρρος Χρ. Παπαστεριάδη/ Παροπλίστηκε από τους διαδόχους Γ. Κορομήλη/ Στην αυλή της Εθνικής Τραπέζης την παράτηξαν / Από κει την πήρα και την πήγα/ στο ισόγειον της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης/ Κι όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου/ τη φέραν στο φουαγέ της νέας Βιβλιοθήκης / Δίπλα της διεξήλθαμε το 7ο Συμπόσιον/ Το ένοιωθα πως ένοιωθε ωραία/ με τόσα ωραία πρόσωπα και πράγματα γύρω της/ Χτύπησε κι έλιωσε χιλιάδες λέξεις μου/ 3 Βιβλία μου γράφτηκαν σ’ αυτήν/ Αισθήματα σκέψεις πραγματικότητες φαντασιώσεις/ Με είχε μάθει σχεδόν απ’ έξω/ Τα λάθη μου μόνον δεν διόρθωνε αυτόματα/ για τα οποία ντρέπομαι περισσότερο από αυτά της ζωής/ και το ‘χα μια κάποια θλίψη... (φωτ. Αλέξανδρου Βρετάκου)

Τα μικρόφωνα του 7ου Συμποσίου λογοτεχνίας

Mετά τη λήξη

Την επαύριον της λήξης/ Του 7ου Συμποσίου λογοτεχνίας/ Στην Κοζάνη που μας βύθισε / στη χαύνωση της επιτυχίας/ Και στη μελαγχολια του νικητή / στο ήμερο καφενείο Καστέλο/ άνοιξα εν πλήρει κατανυξει/ Τα «ποιήματα της παλιάς ζωής»/ Του Francisko Brines:/ “Ωραία που ήταν η ζωή/ Όταν το σώμα ήταν νέο κι ο πόθος/ η πρωταρχική συνήθεια κάθε ώρας»/

Και τώρα...

ς

- Και τωρα τι; Μετα τη θριαμβευτική διεξαγωγή και λήξη του 7ου Συμποσίου λογοτεχνιας στην Κοζάνη. Η φωτ. του Γιάννη Τζήμκα ερασιτέχνη αρα αισθαντικού καλλιτεχνη της φωτογραφία

Η μεγάλη γαλλική εγκυκλοπαίδεια

Στη δημοτική ΒΙβλιοθηκη Κοζάνης στο 7ον Συμπόσιον λογοτεχνία με την κ Αννα Κουστινούδη Πίσω μας στα ράφια της η μεγάλη παλιά γαλλικη εγκυκλοπαίδεια του μητροπολίτη Φωτίου που τη χάρισε στον λογοτέχνη Κ. Τσιτσελίκη και απο κεί στη Βιβλιοθηκη μεσω του ΙΝΒΑ κάποτε στην ανατολή του

Αγιοι Ανάργυροι διαζευγμένοι...

Το πήγε ήδη ο Νοέμβριος στην πρώτη του μέρα/ Αγίων Αναργύρων δια δευτέραν φοράν στο έτος/ Μαζί στην ιατροαγιοσύνη παράθυρο για φως κι αέρα/ τους χώρισε και μόνους ευλαβούμεθα ανυπερθέτως/

Παρελάσεις...

Γιατί πηγαίνω θεατής στις παρελάσεις των εθνικών εορτών και επετείων χρόνια τώρα (μόλις γύρισα απ’ αυτήν). Μα για να συγκινηθώ φυσικά. Τέτοια έλλειψη υγιούς συγκινήσεως έχω. Συνήθως φέρω κάτι γυαλιά ηλίου εσχάτης υποστάθμης μόνον για αυτές τις περιστάσεις, και καλύπτω οφθαλμούς για τυχόν –τι τυχόν σίγουρα- καιροφυλακτούντα δάκρυα. Σήμερα δεν τα είχα ότι έσπασαν και δεν ένιωθα καλά. Περιπλέον να δω τους δικούς μου ανθρώπους την κόρη μου άλλοτε τον εγγονό μου τώρα, που για χρόνια μονοπωλούσαν την πρώτη θέση και σειρά και όχι μόνον λόγου ύψους και ωραιότητος, αλλά και ν’ ακούσω το εμβατήριον «Μακεδονία ξακουστή» να παίζεται επιτέλους ελεύθερα από τη στρατιωτική μπάντα χωρίς φόβο μη και υπάρχει κάποια οδηγία περιορισμού του. Δεν ξέρω αν αυτά είναι λίγα η πολλά. Εμένα μου φτάνουν. Σημ. Η φωτ είναι πριν από πολλά χρόνια...

Ανδρών επιφανών αλεξιπτωτιστών

Ελάσσονες επέτειοι (27 Οκτωβρίου 1944) Mε μια λιτή αισθαντική χειρονομία-πράξη τα μέλη της Εκκλησιαστικής επιτροπής του ναϊδρίου στο λόφο του προφήτη Ηλία, αυτοί οι ωραίοι και ανιδιοτελείς συμπολίτες που μεταμόρφωσαν το χώρο σε εκκλησιαστικόν θαύμα- θυμήθηκαν την επέτειο της θυσίας των 8 άγγλων αλεξιπτωτιστών την 27η Οκτωβρίου 1944. Εφευγαν εκείνη τη μέρα οι Γερμανοί κατακτητές από την πόλη ηττημένοι αλλά και συντεταγμένα, όταν στο λόφο έπεσαν από κακό ίσως υπολογισμό οι 8. Οι αποχωρούντες τους θέρισαν. Μιά εντελώς άσκοπη θυσία, αλλά θυσία, που δεν ήταν αποτέλεσμα μάχης. Σε ένα δοχείο κάλυκα όλμου, βλήματος ή κάτι τέτοιο άφησαν μια ανθοδέσμη με άνθη φθινοπώρου, ένα μπουκέτο μνήμης και τ’ απέθεσαν παρά πόδας της πλάκας με τα ονόματα των πεσόντων ξένων, η οποία τοποθετήθηκε από το δήμο Κοζάνης στη μνήμη της θυσίας τους στο πρώτο και μοναδικό μνημόσυνο το 1946. Μετά από πολλά χρόνια το 1997 με πρωτοβουλία του τότε εκκλησιαστικού συμβουλίου του ναϊδρίου, του Ινστιτούτου βιβλίου και ανάγνωσης και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης, έγινε το δεύτερο μνημόσυνο με λόγους και στεφάνια. Γιατί άραγε να μη γίνεται κατ’ έτος μια ταπεινή εκδήλωση από μέρους της πόλης, της πολιτείας και εκκλησίας εκεί στο λόφο μαρτυρίου και στη μνήμη των 8 ξένων στρατιωτών που χάθηκαν μακριά από την πατρίδα τους εις την ξένην· «Ας μη δώσει η μοίρα/ εις ξένην γην τον τάφον» ( Α. Κάλβος). Σε μια άλλη γη και πατρίδα τη μεγάλη που είναι η ελευθερία των λαών. Το παγκόσμιον δοξαστικόν του Περικλέους – Θουκυδίδου «Ανδρών επιφανών (και αφανών) πάσα γη τάφος» τους συνοδεύει.

Αγίου Δημητρίου

Πέμπτη αγίου Δημητρίου βροχερή/ εκείνου του ωραίου αξιωματικού των ρωμαίων/ που χριστιανίστηκε, φυλακίστηκε, φονεύτηκε / ότι βοήθησε τον λεψανάβατο Νέστορα/ εν τω σταδίω να νικήσει το γίγαντα Λυαίο/ με την πρωθύστερη επικουρία και νοερά προσευχή/ Γρηγορίου Παλαμά και νηπτικών του./ Δεν το ξεκαθαρίζει η Παράδοση πως πάλαιψαν/ (ελεύθερη πάλη ή ρωμαϊκή) / ούτε ο Πεντζίκης μηδέ κι ο Χριστιανόπουλος/ στις μητεροπατερικές τους Θεσσαλονίκες/ Εκτοτε μυροβολεί η μνήμη του./ Κάθε φορά που της έρχομαι / «Επισκέπτης από τα δυτικά»/ άρωμα έλλειψης και αναζήτησης με τυλίγει/ - Θεσσαλονίκη μου μεγάλη φτωχοπλάνα.../

Ο ποιητής Απόστολος Ζώτος (1949-2022) στο Πάπιγκο

«...Πάπιγκο. Εναντι επιβλητική έως τρομακτική η Τύμφη (2497 μ.) Ψιλή βροχή ανόρεχτη. Αλλού ξεσκίζεται και πνίγει. Τουριστική συμπεριφορά νήσων του Αιγαίου. Ο,τι αρπάξουμε τώρα... Σε ένα σπηλαιώδες πολυπωλειτήριον με χιλιάδες χιλιάδων είδη για πέταμα, πατώ από λάθος σ’ ένα σωρό λιγνόφυλλα βιβλία. Λαχταρνώ. Ποιητικές συλλογές του Αποστόλου Ζώτου χαμαί ποδοτατούμενες. - Εδώ ας σταθώ... Πριν πολλά χρόνια, στην γλυκεία τότε (προσοχή τότε) εφημ. ΑΥΓΗ δημοσιεύτηκε στη στήλη της ποίησης ένα ποίημα του Απόστολου Ζώτου από κάποιον ανθολόγο εκείνου του μηνός. Δε θυμάμαι όνομα. Δεν γνώριζα τον ποιητή μου φάνηκε κάπως το ποίημα για την ιδεολογική του μονομέρεια. Ας είναι. Εμαθα αργότερα γι αυτόν, δηλαδή στις μέρες μας από το νέο τχ. το 68 του εντυπωσιακού λογοτεχνικού περιοδικού «Μανδραγόρας» που του είχε εκτεταμένο αφιέρωμα. Με εσυγκίνησε ιδιαιτέρως αυτός ο υπερρεαλιστής Ηπειρώτης ποιητής (1949-2022). Στο ταξείδι είδα ποδοπατημένες τις συλλογές του που έφτασαν εκεί από βιβλιοπωλείο που διαλύθηκε, όπως είπε το γκαρσόν – μήπως ήταν το βιβλιοπωλείο του αδελφού του «Ελεγείο» στην Κόνιτσα; Αναδρομικά χύθηκα του ποιητή.. Ενα υπόγειο κελάρι / με τη σάπια τρίζοντας / πλην ευωδιάζοντας ξύλο παλιό, σκάλα / Είχα αναρτήσει στον αραχνιασμένο τοίχο/ στις ρόμπολες γρεντές / και τα αποξηραμένα φρούτα / Το νεκρικόν επίγραμμα του Αισχύλου/ εκείνο το άγνωστο σχεδόν του Μόρισον/ σε νεκροταφείο του Παρισιού /το τρίτο ενός ανώνυμου από την Οξιά αντάρτη στο Γράμμο / «εκοιμήθη ματαίως» / Κανάγιες. Aπο την Παρέμβαση τχ. 215-216

Γ. Kεντρωτής επικεντρωμένος

Είναι και μεγας μεταφραστής/ ο κυρ Γιώργος Κεντρωτης/ νυν επικεντρωμενος/ στου Ο Πας την ποίηση απλωμένος…/