Είδα...

 Είδα το τεύχος της Νέας Εστίας με το αφιέρωμα στον μέγιστο φιλόλογο (ως οι φωστήρες της ημέρας) Αλκη Αγγέλου και θυμήθηκα τα οικεία μας. Το Φθινόπωρο του 1996 (8-10 Νοεμβρίου) ήρθε στην Κοζάνη ως αρχηγός μιας επιστημονικής αντιπροσωπείας από το πανεπιστήμιο της Αθήνας για τη διεξαγωγή του Πανελληνίου Συνεδρίου για το νεοελληνικό Διαφωτισμό. Οργανωτικός και συναρχηγός αυτού, ο κ. Γρηγόρης Καραφύλλης καθηγητής στο πανεπιστήμιο Ιωαννίνων (τον βλέπω κατά καιρούς στο βιβλιοπωλείο ΚΕΝΤΡΙ και στο καφέ «Μπαράκα της Θεσσαλονίκης). Ο Αλκης Αγγέλου είχε μεγάλα σχέδια τότε κυρίως για την εκδοτική σειρά της Νέας Ελληνικής Βιβλιοθήκης. Είχα φουσκώσει κι εγώ τα πανιά των εντυπώσεων του θεσμού (Ινστιτούτου βιβλίου και Ανάγνωσης που τότε στήριζε εξ ολοκλήρου τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης) κι ενομίζετο πως τα οικονομικά μας ήταν ανεξάντλητα. Ενώπιος ενωπίω κι εν σοβαρότητι διατελούντες μου εξέθετε το σχέδιο. Ηταν όμως τόσα πολλά τα χρήματα που ήταν αδύνατη η συνεργασία. Ενοχλήθηκε και δεν μας έδωσε την εισήγησή του να δημοσιευτεί στα πρακτικά που εκδόθηκαν.
Είχε θυμώσει κάπως...

Το δάχτυλο

 

Με την ολοκλήρωσιν των ατομικών εορτών των 3 ιεραρχών και την ομαδική επικείμενή τους, εμνήσθην ημερών αρχαίων. Τον καιρό του ΙΝΒΑ και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης είχα συνθέσει μια ομιλία με τίτλο «Η λυπημένη μπαλάντα των παλιών μεγάλων αδιάβαστων βιβλίων της Βιβλιοθήκης» την οποία διάβασα την παραμονή της εορτής των Γραμμάτων στο τότε ΤΕΙ Κοζάνης με πρόεδρό του κ. Κ. Δελίδη που μου το ζήτησε. Στη συνέχεια την ομιλία περιέφερα σε διάφορα ακροατήρια εντός κι εκτός πόλεως σαν γυρολόγος του λόγου.
Μια μέρα πριν 20 χρόνια ήρθε στη Δημοτική Βιβλιοθήκη (που εστεγάζετο άνωθεν της πρώην καφετέρειας SELEKT) ένα κύμα νεαρών μαθητών, επίσκεψη και περιήγηση. Ο φακός της κ. Μαρίας Γ. συνέλαβε τον ωραίο νεαρό μπροστα σ’ ένα παλαίτυπο βιβλίο από εκείνα τα αδιάβαστα για αιώνες για τα οποία έγραφα στην ομιλία μου, να δείχνει με το δάχτυλο μια σελίδα. Ηταν ίσως από το Magnum opus του Μ. Βασιλείου ή Ιωάννου Χρυσοστόμου. Την κοιτώ χρόνια αυτή τη φωτογραφία. Σκέφτομαι πως ο άγνωστός μου τότε ωραίος νέος, τώρα θα είναι ένας επιστήμονας, ένας δημιουργημένος ή ακόμα και αναζητητής εργασίας. Τον ζηλεύω ορισμένως χωρίς να τον φθονώ. Οτι αυτός έχει μπροστά του ό,τι εμείς έχουμε ήδη αφήσει πίσω μας, αλίμονον...

Στο καφέ ΒΟ με τη φλαμουριά...

 Εψές στο ΒΟ αυτή έκοβε, εμείς κοιτούσαμε, ο Δ. Γαύρος τραγουδούσε, ο Δ. Στραβού εφωταγράφιζε κι ήταν κάτι σαν Ευτυχία Α-Λ. κ,λπ.

Σκίζω πετώ κρατώ

 "Η ταξινόμηση μιας βιβλιοθήκης είναι η άσκηση με ηρεμία και απλότητα της τέχνης της κριτικής" είπε ο Χ. Λ. Μπόρχες, ενώ στην τακτοποίηση ενός αρχείου ισχύει το σκίζω, πετώ, κρατώ...

Δρόμος...

 Λίγο λευκό πιο κάτω μαύρο, κόκκινο στίγμα κι όλα είναι δρόμος
σύννεφα, θάλασσα, το ταχύπλοον ο ένθεός μας ταχυδρόμος...

Παραλλαγές στο λευκό / αλλαγές στο θαμπό του βίου...

Αναστασίου του Πέρσου και Αλεξάνδρου Μπάρα οσιοαγίων

22 Ιανουαρίου μνήμη Αναστασίου του Πέρσου και Αλεξάνδρου Μπάρα ποιητού εντελώς (30 χρόνια από το θάνατό του 22-1-1990)

Μη έχοντας λιμάνια και αποβάθρες ταξιδιών
του Αντωνίου του Μπάρα και του Ουράνη
πηγαίνω στα τραίνα στην ομίχλη των σταθμών
περιμένοντας μια ταχεία που ποτέ δε φτάνει

Νάχει κρύο οι ράγες να γυαλίζουν, υγρά μάτια
με ένα εισιτήριο γ‘ θέσης και αόριστης φυγής
να ανεβοκατεβαίνω του καιρού τα σκαλοπάτια
με μια μουσική συνήθως δεύτερης διαλογής...
(κ.λπ.)
από το ποίημα «Ως το Αμύνταιο»
 στο «Ποιητικό Ανθολόγιο Αναλόγιο Κοζάνης (1817-1999)» εκδ. ΙΝΒΑ

ΥΓ. Η φωτ. του Χρήστου Λαμπριανίδη στο θέμα της θα μπορούσα να είμαι κι εγώ...

Το ρυάκι και η Ρουκ

 Τω καιρώ εκείνω της βιβλιοδόξας και διευθυντολόξας μου (Κοζάνη Πόλη του Βιβλίου δηλ. ΙΝΒΑ + Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης) συναντηθήκαμε στη έδρα του αλήστου μνήμης ΕΚΕΒΙ (Αθανασίου Διάκου 4) η συμ-μωρία των τεσσάρων ίνα προτείνουμε τρόπους δια την διάδοσιν του βιβλίου ως καθ΄ ύλην θεσμικά αρμόδιοι παράγοντες του πολιτισμού των γραμμάτων: Δ. Μαρωνίτης (+) Κέντρον Ελληνικής Γλώσσας, Μάνος Χαριτάτος (+) του Εθνικού Λογοτεχνικού και ιστορικού αρχείου, Χρήστος Λάζος δντης του ΕΚΕΒΙ και ημείς αυτοί ως διευθυντής του Ινστιτούτου Βιβλίου και Ανάγνωσης Κοζάνης. Δε θυμάμαι τι είπαμε και τι αποφασίσαμε· ο Μαρωνίτης έλεγε κάτι για μετάφραση των Πυθιόνικων του Πινδάρου. Προτάσεις κινούμενες επί το πλείστον στο επίπεδο του ατελέσφορου. Με τη λήξη της συνεδρίας και αφού κηρύξαμε την βιβλιοεπανάσταση ο καθένας αποσύρθηκε στα ιδιαίτερα της ύπαρξής του ή της μοναξιάς του. Μέχρι να έρθει η ώρα που έφευγε το λεωφορείο των 4 για Κοζάνη, φέρων την διευθυντικήν καπαρδίναν, σήμα πολυφορεθέν του ρόλου μου, αποσυρόμουν στο καφενεδάκι του Εθνικού Κήπου – δεν ξέρω αν υπάρχει ακόμα) ότι μ’ εσυγκινούσε το ταπεινό φτιαχτό ρυάκι που ήρεμα κυλούσε δίπλα στα τραπέζια. Και ζούσανε αυτοί καλά στο τότε και εμείς καλύτερα στο τώρα δηλαδή:
«...αυτοί που αποδεκατισμένοι λαμποκοπούν
ανάμεσα στα βότσαλα, στα ρυάκια των λιωμένων πάγων...» Σέιμους Χήνυ(+), μτφρ. Κ. Αγ. Ρουκ (+)

Κυριακή, 19 Ιανουαρίου 2020 Λευκοπηγή

Δίχως εύγλωττα λόγια...

Οι 3 αδελφές

Οι τρεις αδελφές (Τσεχωφικές) καθώς γέρνουν με τη λίγη
πρασινάδα (του Λορέντζου Μαβίλη) που ακόμα τις τυλίγει

Πρωτοχρονιά με το παλιό

 ...και πως ν’ αρνηθείς πρόσκληση του συγγραφέως
Σίμου (Συμεών ) Οφλίδη με τον «Μονοξυλίτη» του
για μια Πρωτοχρονιά στο Αγιον Ορος
Δεν αρνηθήκαμε και μαζί με τον σπουδαίο
φίλο – όνομα δε λέω δι ανοήτους λόγους -
στον Μονοξυλίτη, μετόχι της μονής Διονυσίου
προσαράξαμε με της Μ. Αγίας Αννας το ταχύπλοον.
Για να πέσουμε με τα μούτρα στην κατάνυξη
τις πατριαρχικές τράπεζες, τις αισθαντικές βόλτες
με το ετοιμόρροπο Λαντ Ροβερ, γύρωθεν
αλλά κυρίως στα γοητευτικά δίχτυα
Ιλαρίωνος εκ της Νέας Σκήτης, τυπικάρι,
του αφεντικού εκεί παπά Σάββα λέοντος της παράδοσης
όπως ο πολιούχος του σπιτιού του Αγιος Βασίλειος,
Παρθενίου καλλικέλαδου από την Κερασιά οδοντόγιατρου
- κάποτε κοιμήθηκα παρέα με τα εργαλεία της επιστήμης του.

- Ως εκ τούτου καλή χρονιά εκ νέου και με το παλιό.

Σάββατο στα ΝΕΑ

Kυριακή μεσημέρι

 Υπό την σκιάν πίνακος του Κ. Ντιό: Αλέξανδρος, Δήμητρα, Ντιος, Μάριος ΒΠΚ σήμερα το μεσημέρι στο σπίτι της Δήμητρας, Δημήτρη και Μάριου όπου και μας παρατέθηκε ...πατριαρχική τράπεζα.
Γιατί; Ετσι χωρίς λόγο...

Δια τον Δ. Μντσδ

 Των Φώτων αμέσως μετά τα Επιφάνεια
στους ναούς με άγριους, υπό του μηδενός, καιρούς
συνάντησα με Μωσαϊκή όψη και γενειάδα ενδεδυμένο,
τον αδελφό του αλησμόνητου
(+) Δημήτρη Μεντεσίδη (1964 - 2019)
για ένα γρήγορο καφέ κι εφωτογραφήθημεν
να θυμόμαστε τον δόλιο Δημήτρη.
Ο χρόνος που πέρασε τον πήρε
(που τον πήγε αυτόν τον κοσμοπολίτη αισθητιστή;)
ποιητήν πάσης μορφής ευαισθησίας
αναγνώστη ό,τι πιο εκλεκτού κυκλοφορούσε
συλλέκτη μόνον πολύτιμων στιγμών
τον άνθρωπο που άδηλα αγάπησα
και κρύφα ή στα φανερά συνομιλούσαμε
μ’ έναν εγκόσμιο πληθυντικό
γεμάτο ενικές μοναδικότητες.

Ο Πρόδρομος του Αλεξ. Νέφσκι και του Χρ. Ζεφάρ

 Ενα από τα ωραιότερα βιβλία που διάβασα στον μέχρι τώρα αναγνωστικό μου βίο είναι ο ΔΟΥΝΑΒΗΣ του Κλαούντιο Μάγκρις, μτφρ. Μπ. Λυκούδη επιμέλεια Ν. Μπακουνάκη εκδ. Πόλις. Με την ευκαιρία της σημερινής εορτής Ιωάννου του Προδοόμου αντιγράφω:
« ... Κάθε άρχοντας και ισχυρός τούτου του κόσμου είναι θεράποντας της αβύσσου, η Ιερουσαλήμ ήταν δαιμονική, ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος – τον οποίο οι εικόνες, στην κρύπτη του ναού του Αλεξάνδρου Νιέφκσι, (Σόφια) τον εμφανίζουν με ορθωμένες τρίχες που τις διαπερνά ένας κακόβουλος ηλεκτρισμός και με τη οργίλη έκφραση εκείνου που ηδονίζεται στην αναγγελία επερχομένων μεγάλων συμφορών- ήταν κι αυτός ένας άγγελος του σκότους...
Στη φωτ. Ο Πρόδρομος (ως Αγγελος της Ερήμου) έργο του Σέρβου ζωγράφου Χριστοφόρου Ζεφάρ (1730) που υπάρχει σε ένα αναλόγιο Μηνολόγιο -Εορτολόγιο του ναού άγιου Νικολάου Κοζάνης που σήμερα είναι στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης και το οποίο μελέτησε κι ανέδειξε ο αείμνηστος αρχαιολόγος Σωτήρης Κίσσας ( (1948-1994).

Εικόνες ενός Κοζανίτικου Μηνολογίου – Εορτολογίου αποκείμενες στη Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης

Στον υπόγειο χώρο που φυλάσσονται τα κειμήλια της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης υπάρχει ένα αναλόγιο, που δεν φέρει καμιά πινακίδα που να μαρτυρεί τι είναι. Οσο χειριζόμουν τις υποθέσεις της Βιβλιοθήκης εξηγούσα στους επισκέπτες δια ζώσης την ιστορία του. Τώρα σε σιωπή συνυπάρχει με τα άλλα ενδιαφέροντα ή και ήσσονος σημασίας κειμήλια.

Ω, το Πρωτοχρονιάτικο τραπέζι στο χωριό...