Ενα χωριό που το λέγαν ΑΥΓΗ

Πριν αρχίσουν οι μεγάλες σήραγγες, 14 τον αριθμό, της Εγνατίας οδού, που οδηγούν από Κοζάνη δια μέσω Βεροίας ξυστά, στη Θεσσαλονίκη, από τη δυτική της πύλη εισόδου και πριν από το σταθμό διοδίων, ευτυχώς ακόμα δεν άρχισαν να λειτουργούν σε βάρος των οδηγών, στο ύψος αυτό, αλλά στον παλιό δρόμο όστις παράλληλα σέρνεται της Εγνατίας, υπάρχει μια διπλή οδική πινακίδα που σε προτρέπει, δεξιά όπως πήγαινες για Θεσσαλονίκη κι αριστερά όπως επέστρεφες, προς το χωριό ΑΥΓΗ στο πάνω μέρος κι αμέσως κάτω της προς Αγ. Θεοδώρους.
Την πινακίδα αυτή τον πρώτο καιρό ουδέτερα προσπερνούσα, επιβάτης στο λεωφορείο του ΚΤΕΛ· με έθελγε μεσούσης της Δικτατορίας μυστηρίως, με ενηλικίωνε και με φανάτιζε υγιεινά και μετρημένα στα πρώτα χρόνια της πολιτικής αλλαγής («να δω τους ποιητές πρόλαβα εγώ») και τώρα στην έντυπη φύση και μονοκαλλιέργειά μου, με νοτίζει με μια νοσταλγία.
Χρόνους 35 έχουμε από κείνη την 4η Αυγούστου του 1974, που πήρα το πρώτο μεταδικτατορικό φύλλο της (με κείμενα και δηλώσεις Κ. Βάρναλη. Μ. Θεοδωράκη, Ηλία Ηλιού, Μπ. Δρακόπουλου αν καλά θυμάμαι κ.αλ.) και το διάβαζα ανοιγμένο διάπλατα, λες και δεν μπορούσα να διπλώνω την εφημερίδα σαν άνθρωπος -εδώ είμαστε έλεγα, (ποιοί όμως και γιατί;), μα φυσικά η αγριεμένη γενιά του Πολυτεχνείου- κάτω από τον πλάτανο του χωριού, ξαναμμένοι από τις εξελίξεις. Δεν μπόρεσα να κρατήσω εκείνο το φύλλο, αθώα η μάνα τύλιξε μ’ αυτό το τυρί που έπαιρνε κάθε μέρα μαζί του ο πατέρας στη δουλιά, βιομηχανικός εργάτης στη Λιπτόλ, σε λίγο ΔΕΗ, με το οποίο «δωροδοκούσε» τους προϊσταμένους του, που έκαναν κρα (όπως οι κόραξ του Αισώπου) για ένα κομματάκι απ’ αυτό, και ο οποίος κι οργίζονταν για τα «Αυγινά» μου καμώματα. Την ίδια ακριβώς τύχη, να περιτυλίξει δηλονότι τυρί, είχε και η «Βραδυνή η οποία μια μέρα του Μαΐου ή του Ιουνίου του 1973 κυκλοφόρησε με πρωτο-ολοσέλιδες δηλώσεις του Κ. Καραμανλή από το Παρίσι μετά το κίνημα του Ναυτικού.
Γυρίζουμε. Το χωριό ΑΥΓΗ σήμερα με ελάχιστους, μόνιμους κατοίκους φέρει την ονομασία του από την εφημερίδα αυτή, με την οποία, ας πούμε ότι πολιτικά αλλά όχι μόνον, συνμεγαλώσαμε και συνεχίζουμε όπως όπως.
Ο αυτοσχέδιος, τοπικός ιστορικός και ποιητής εν τω άμα, κ. Πασχάλης Τσιολάκης στο μνημειώδες σύγγραμμά του με τίτλο: «Από τις χαμένες πατρίδες στην Μητροπολιτική Ελλάδα» το οποίο αναφέρεται στην ιστορία των χωριών που αποτελούν τον καποδιστριακό Δήμο Ελλήσποντου, στον οποίοι ανήκει και η κοινότητα ΑΥΓΗ, (750 μεγάλες σελίδες, βάρος 2 κιλά και 760 γραμμάρια, το οποίο αρχίζει, κατά παγκόσμιον, σχεδόν, πρωτοτυπία με το συμπλεκτικό σύνδεσμο «Και» (τι συνδέει δεν μπόρεσα να το καταλάβω ποτέ;), γράφει πως ονομάζονταν πριν Αυλήανα. Επειδή τους δυσκόλευε στην επικοινωνία και τις συναλλαγές τους τη δεκαετία του ’50, θέλησαν να το αλλάξουν και κατά την επιλογή ακούστηκαν διάφορα ονόματα μεταξύ των οποίων και η ΑΥΓΗ. Επέλεξαν τελικά αυτό γιατί στο Κοινοτικό συμβούλιο πλειοψηφούσαν οι φανεροί και κρυπτοαριστεροί, ΕΔΑφικών προθέσεων αλλά όχι κι ανεδαφικών διαθέσεων. Για να τους θυμίζει τη γλυκιά, παράνομη σχεδόν, καθημερινή αγαπημένη τους. Αυτοί έτσι το αποφάσισαν και λαμπρά έπραξαν.
Γιατί να μη πιστέψουμε αυτή την εκδοχή, αν και διάφορες επιφυλάξεις έρχονται και ενοχλούν την ιστορική αφήγηση.
Τώρα και μερικά χρόνια αφήσαμε τον παλιό δρόμο για Θεσσαλονίκη κι έτσι χάσαμε κι εκείνο το στίγμα της «Αυγής» ούτω ή άλλως.
Χάσαμε όμως και τους παλιούς δρόμους μας, μήπως και την ΑΥΓΗ; Αλλά αυτά τα συμπαντικά κάπως φαινόμενα ευτυχώς υπάρχουν και ερήμην των ανθρωπίνων προθέσεων.

ΑΥΓΗ Κυριακή 9/Αυγούστου 2009