Αιάνειον, Κροκογκομπλίτσειον, Πιπεροφλωρίνειον,

ΕΠΙΚΑΙΡΟΣ ΕΠΙΦΥΛΛΙΣ
ΠΕΡΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΦΥΛΗΣ

Αιάνειον, Κροκογκομπλίτσειον, Πιπεροφλωρίνειον,
Λιμνιοδισπήλειον ή Ζιακοσπήλαιον
Πανεπιστήμιον Δυτικής Μακεδονίας;

Του Β. Π. Καραγιάννη

Υποπίναμε με τον Γ. Μ, επί του νομαρχιακού συμβουλίου επερωτικόν, σε καφενείο κοντά στο Νομαρχείον, και πήρε τ’ αυτί μας, από το διπλανό τραπέζι, θραύσμα συζήτησης περί της ονομασίας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας αλλά και για το έμβλημά του. Δεν είχα δώσει τη δέουσα προσοχή, όταν από μέρες γράφονταν κι ακούγονταν για ονόματα και σήματα. Στήσαμε, το λοιπόν ευήκοον ους, πήραμε το λόγο και σιωπήσαμε.
Η άποψη της Διοικούσας Επιτροπής του Πανεπιστημίου Δ.Μ. - σ’ αυτήν μετέχουν κατά τεκμήριον οι πλέον μορφωμένοι δυτικομακεδόνες συνάνθρωποί μας, διότι ποιους άλλους θα έβαζαν, τους προϊσταμένους των φανών λ.χ. - είναι για όνομα τη λέξη Αιάνειον, εκ της αρχαίας κώμεως Αιανής και του ακόμα πιο αρχαίου ήρωός της, ομηρικού, άρα ανύπαρκτου- Αιανού. Για σήμα δε τον κρόκο, το χρωστικό τούτο φυτό (χρωματίζει συνήθως το πιλάφι και το ρακί) που φύεται στα νότια της πόλεως Κοζάνης, στην περιοχή του δυσηχούς Τσιαρτσιαμπά.
Από την ευφυή, ομολογουμένως, σκέψη της Δ.Ε., ανεφύησαν ζητήματα στην πόλη και την περιοχή. Δεν μας έφταναν οι 12ήμερες τοπικές αποκριές με το βίαια αντιαισθητικό τους περιεχόμενο και τ’ αφόρητα πληκτικό τους πηγαινέλα, ούτε το διασκεδαστικό, εκκλησιαστικό πανηγύρι των ράσων, των γενειάδων, (θεέ μου, τι πολλά γένια, με τα συνακόλουθα χτένια, που έχουν αυτοί οι οιονεί Απόστολοί Σου επί της Μητροπολιτικής Τους γης) και των παρεπόμενων τηλε-ιερεμειάδων. Μια έριδα άναψε κι άρχισε κάπως να σιγοκαίει και η οποία, μόλις λήξει το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ και τ’ Ανακατωσάρια στα Γρεβενά, θα λάβει τη φούντωση του κοζανίτικου φανού της Σκ’ρκας που κατά φανοτεκμήριον είναι ο εντυπωσιακότερος. Αιτία το όνομα και το σήμα του Πανεπιστημίου Δ.Μ., που, ενώ ακόμα δεν το είδαμε ως ίδρυμα, οι διοικούντες είδαν ότι καλόν είναι να του βρουν και επιπλέον όνομα, επιθετικό προσδιορισμό το λεν, τα άνευ τινός πνευματικού μερακιού, φιλολογούντα τοπικά, καθηγητικά, μειράκια. Αλλά ποιος νούνος ποιός κουμπάρος που λεν και πάλι στους φανούς.
Νάτα λοιπόν τα ζητήματα με το Αιάνειο. Πρώτον, απ’ αυτή την κακόηχη παρέλαση των φωνηέντων και διφθόγγων (α,ε,ι,ο) λείπουν τα υπόλοιπα· το η ως τοπικόν άρθρο (η Μάρκους), το υ(ψιλον), το ω-μέγα ω, και ο δίφθογγος ου-ρα. Γιατί αυτή η μεροληψία! Αυτό αμέσως - αμέσως ομοιοκαταληκτεί με το μεθάνιο (CH4)*, το οποίο είναι το κύριο συστατικό του φυσικού αερίου (97%), αλλά και του σωματικού παρόμοιου (αναλόγως του φαγητού). Επίσης με το προπάνιο (C3H8 ) και το βουτάνιο (C4H10), κοινώς το υγραέριο που βάζουμε στα γκαζάκια για τον καφέ. Ο συνδυασμός των περιοχών Αιανή+Κρόκος αφήνει άπνουν την Ανω-Κατω-Κώμιον ένσταση ως προς το έμβλημα να προτιμηθούν τα επιούσια πράσα τους. Γιατί, δηλαδή, θα έλεγαν και με το δίκιο τους; Τα πράσα τα γνωρίζει όλος ο κόσμος, ενώ τον κρόκο ελάχιστοι. Η ανωτέρω ομοιοκαταληξία επίσης αφαιρεί από τη βιομηχανική περιοχή της Εορδαίας κάθε διάθεση για καρβουνο-εμφάνιση σε τίτλο και σήμα, αφού το φυσικό αέριο ούτως ή άλλως είναι η μετεξέλιξη αυτού του άνθρακα· είναι δε και χορτασμένοι από τις θείες μυρωδιές της αλήστου μνήμης ΑΕΒΑΛ με τα κλούβια αυγά. Πτολεμαίον ίδρυμα εν τω μεταξύ προτείνεται από τα τέως Καϊλάρια, ως ιστορικό αντέρεισμα, καθότι εκείνο το λασποχώρι και καρβουνοχώρι έγινε η μεγάλη πολιτεία Πτολεμαϊδα, από τον Πτολεμαίο Λάγο ή Σωτήρα· είναι άλλωστε κι η μόνη πόλη που φέρει όνομα βασιλέως, άρα είναι εύλογη η απαίτησή της και ως συγγενής εξ ονόματος αλλά και εκ της καβαφικής, ποιητικής συνηγορίας.
Είμ’ ο Λαγίδης, ο βασιλεύς ο κάτοχος τελείως
(με την ισχύν μου και τον πλούτο μου) της ηδονής
‘Η Μακεδών ή βάρβαρος δεν βρίσκεται κανείς
ίσος μου, ή να με πλησιάζει κάν...
Η πόλη φυσικά της Κοζάνης, μεθ’ αφάτου ηδύτητος και αφράτου...φαιδρύτητος, θα προσθέσει στην αναζήτηση τίτλου και σήματος τον βαθύ αποκριάτικο προβληματισμό της ανά τους αιώνες κι όπως αυτός συνοψίστηκε στην εντολή του τούρκου μπέη στην αρχή 20ου αιώνα «Μουσατέν μπιτιούν Κοζαναλάρ μασκαρασί ολσουνλνάρ», ήτοι «Επιτρέπομεν σε όλους τους Κοζανίτες να γίνουν μασκαράδες, αφού έτσι θέλουν». Το Μπρε-Μπρέδιον Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, νομίζουμε ότι είναι ό,τι αντιπροσωπευτικότερο έχει να ρίξει η πόλη αυτή στην τράπεζα των συζητήσεων. Το «Σιούρδιον» ακούγεται κάπως τοπικιστικό ου μην αλλά και ειρωνικό, αν και αρκετά εύηχον.
Πώς όμως ν’ αντιμετωπίσει η Δ. Ε. τις αντιρρήσεις των άλλων πόλεων – κρατών της Δ.Μ., που ούτως ή άλλως καταγγέλλουν την Κοζάνη για μοναχοφαγία εφ’ όλης της υλικής αλλά και πνευματικής ύλης; Στη λογική της Αιάνειας αρχαιόπληκτης επιλογής, το Δισπήλιον Λιμναίον αρχαιολογικόν καθεστώς της Καστοριάς, αντιπαρατίθεται με σοβαρές αξιώσεις, τουλάχιστον από το βάθος του χρόνου και της λίμνης της. Διότι, όταν στην Αιανή έκτιζαν σπίτια και τάφους επί σταθερής γης, αυτοί έχτιζαν σπίτια πάνω στο νερό. Πιο δύσκολο, πιο υγρό, πλέον ευάλωτο καθεστώς ύπαρξης. Μάλιστα, αυτός ακριβώς ο επί πασσάλων οικισμός εξέλεξε και αρχαιολογικό βουλευτή του παλαιοντολογικού- λόγω πολυετίας, για να μην παρεξηγηθούμε – κόμματος του ΚΚΕ, περιφέρεια Θεσσαλονίκης, στον οποίο η τοπική πόλη πάσχουσα από ακράτεια τιμών, προς τιμήν του, έδωσε όνομα οδού, ήν στιγμήν αυτός μιλά επί τηλεοράσεως του καλού καιρού. Ενώ, η Κάλλιανη (λασπότοπος) κι ενδιάμεσον όνομα της Αιανής, διότι διετέλεσε και σλαβοχώριον, δεν κατάφερε ούτε δήμαρχο να εκλέξει, αφού ο νυν της είναι από το γειτονικό μικροχώρι Κερασιά με τις Σαιξπηρικές δρυς· κι έχει σειρά το Κτένι με το βυζαντινό κάστρο, παρακαλώ. Κι από την άλλη το γουνοφόρο προϊόν της του Κάστορος πόλεως, με τις δεκάδες εκκλησιές, με σοβαρές αξιώσεις διεκδικεί τίτλο ή σήμα, αφού και μαλακότερο είναι και διεμβολίζει περιοχές της Κοζάνης, οπότε διευρύνεται ο κύκλος επιρροής· οι αμέτρητες βυζαντινές εκκλησίες της, αφαιρούν κάθε διάθεση από το ομόηχο Σισάνιον, με τη μεγαλύτερη εν ερειπίω Βασιλική της Δ. Μακεδονίας, να διεκδικήσει όνομα, και μόνο στο επίπεδο του σήματος έχει περιθώριο να παίξει με το εθνικοτοπικόν προϊόν φασόλιον, που στο κάτω - κάτω συγγενεύει με το προαναφερθέν μεθάνιον ως παρενεργός κι άυλος ουσία του.
Οι Φλωριναίοι, αι Φλωρινιώτισσαι μετά του κυρίου Φλωρινιώτη του επιφανούς, θα αντιτείνουν ότι, επειδή αυτοί ξεκίνησαν το εν λόγω καθίδρυμα, έχουν μια πρωτοκαθεδρία σε τίτλους και διάσημα. Αφού, σε αυτή τη φάση όλοι κινούνται στη ζαρζαβατική χώρα, γιατί όχι η ετήσια πνευματική Σκορδοκαϊλιος εκδήλωση, που λαβαίνει χώρα την α’ ή μήπως την β’ Παρασκευή της Σαρακοστής, και συγκεντρώνει όλη τη σκορδοανθυπολόγια υπόσταση της πόλεως και περιχώρων, να μη δώσει όνομα; Ητοι Σκορδοκαϊλειον Πανεπιστήμιον Δ.Μ. Εκτός κι αν το τόσον ωφέλιμον κι άλλο τόσον δύσοσμον σκορόδον, παραχωρήσει τη θέση του στη λυγερή και φλογερή επιχώρια πιπεριά, το πολυτιμότερο προϊόν του τόπου αυτού, που έχει προσέτι λίμνες, ψαράδες κι αγκαθόψαρα, και έτσι απλά Πιπεροφλωρίνειον Πανεπιστήμιον Δυτικής Μακεδονίας να ονομαστεί, και τα σκυλιά δεμένα.
Τα Γρεβενά, μπορεί μεν να υπολείπονται σε δόξες αρχέγονες και προϊόντα ιδιάζοντα πλην του σίτου, ξύλου και καπνού, όμως, είχαν σοβαρή, κοντινή, ηρωική ιστορία. Η μόνη επανάσταση που φύτρωσε στο γεωγραφικό σημείο της περιφέρειας, τους χρόνους της τουρκοκρατίας, ήταν το κίνημα του Θεοδώρου Ζιάκα. Οταν η Κοζάνη ήταν εντελώς παραδομένη στην τουρκο-αφάνειά της, η Φλώρινα στη σλαβοφάνειά της, κι η Καστοριά στην γουνοευφορία της, μόνον τα άγονα Γρεβενά βρήκαν καιρό και σήκωσαν σημαία αγώνα και δη στην περιοχή Ζιάκα, κοντά στο Σπήλαιο. Ετσι το Ζιακοσπήλαιον Πανεπιστήμιο Δ. Μ. προβάλλει με έμφαση μούρη ηρωική και διεκδικητική.
Κι η Σιάτιστα δεν μίλησε εισέτι. Εχει κι αυτή την καπετάν Περιστέρα της, γυνή που ντύθηκε, αφού γδύθηκε πρώτα, άνδρας κανονικός κι όχι καρναβάλι, για να πολεμήσει τους τότε εχθρούς του γένους ημών, Τούρκους. Εδώ, την περίοδο που διανύουμε, το λένε και ωδικά πως «Μια γαλάζια Περιστέρα κίνησε να πάει σιαπέρα κλπ.». Περιστερογαλάζιον Πανεπιστήμιον Δ.Μ. Ναι, γιατί όχι!
Βέβαια, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί πως όλα τα παραπάνω είναι μασάλια, κάπως ψεύτικη αλλά και πιθανή δηλαδή ιστορία, κι όχι σκέψεις λόγια και προτάσεις του αξιοτίμου προέδρου, της κυρίας διοικούσας, κ. Μασσαλά. Ομως, κάτι πρέπει να γίνει. Ευσεβάστως κι ευλαβώς, όπως ταιριάζει σε τέκνον της πάμπτωχης μητροπόλεως Σερβίων και Κοζάνης - εκ του λόγου τούτου και ζητήθηκε στο δίσκο κατά τις λειτουργίες και τους εσπερινούς μόνον ο χάρτινος, γλυκύς κι ευλογημένος ήχος των ευρώ ν’ ακούγεται- που κατά θείαν οικονομίαν δεν ακούστηκε στις τηλεοράσεις, άρα εσημειώθη εφ’ ημάς επιτυχία πρώτου μεγέθους, υποβάλλουμε ευπειθέστατοι τις σκέψεις μας προς γνώση και για τις νόμιμες συνέπειες, για να μην πουν ότι όσοι είχαν λόγο δεν τον είπαν. Διότι, εδώ στον τόπο αυτόν, των «αείποτε σιούρδων», ό,τι λεν οι πολίτες οι αρχές το παίρνουν αμέσως και στα σοβαρά υπ’ όψιν. Τόσον σοβαρά ώστε η τοπική αρετή «σοβαρίτης» ν’ αντικαταστήσει την «συβαρίτες» από την οποία επλήττοντο δίκαιοι και άδικοι.
- Ζήτω!

* Χημείας αδαής, μαθητειόθεν, προσέτρεξα εις χημικόν για τους τύπους.