Παρασκευή 30 Ιανουαρίου 2009

Τα πιτοθραυστικά των ημερών


Κόζιανη που θα πει και γιδοτόμαρον

Ο ημέτερος σκληρός πυρήν του κοζανιτισμού (ο ημέτερος κεντρικός πυρήν που έλεγε κι ο αοίδημος Δ. Γκατζόφλιας οδηγός γκοτζαμάνη, ηχολήπτης συγκεντρώσεων, άριστος διασκεδαστής χωρικών με το μπουζούκι του συνοδευόμενος υπό ντιζέζ του τότε καιρού και του αεί παλουκιού), όπως εκπροσωπείται από το λαογραφικό και χορο-επιδεικτικό σύλλογο «Η Κόζιανη». Τη μάχαιρα έσυραν ομού επί της αθώας πίτας οι κ.κ. Δήμαρχος Κοζάνης και ο πρώην Υπουργός ΥΜΑΘ, νυν βουλευτής Ν. Τσιαρτσιώνης (αλήθεια ο ημετερότατος άγιος δεσπότης που ήταν;). Η σκηνή θύμιζε κάπως την κοπή κορδέλας σε εγκαίνιον δημοσίου έργου όπου σε ευθεία γραμμή κατά τύπον, αραδιάζονται καμιά δεκαριά κατεστημένοι (φορές και καθυστερημένοι του χρόνου και της σκέψης) «επίσημοι» κι όλοι κρατούν την τρυφερά ως κόρη ανήλικον, κορδέλα, σημειολογούντες πως: εδώ είμαστε όλοι, αλλά πρωτίστως ένας έκαστος, προς κοινή θέα, τέρψη και χλεύη αλλά και για κάθε ζήτηση. Η ονομασία του συλλόγου τονιζόμενη στην προπαραλήγουσα μάλιστα, δείχνει μια σκληρά γνησιότητα του είδους, όπως τα νταμάρια της Σκ'ρκας (σλαβιστί = βραχώδης προεξοχή, αλβανιστί = ύψωμα). Ευκαιρίας δοθείσης: Ετυμολογικά η οριστική ερμηνεία για την ονομασία της πόλεως ακόμα ερευνάται. Ανοίγω την «Ιστορία της Κοζάνης» του Π. Λιούφη. Αθήνα 1924.
α. Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής μιαν ημέραν ...αίγαν δια των δέντρων δραμούσαν ιδόντες Κόζανη ή Κόζιανη το χωρίον ωνόμασαν· διότι κόζα μεν αίγα, κόζια δε δέρμα δηλοί βουλγαριστί.
β. Ανωθεν της κώμεως Σελίτσης (Εράτυρα) υπάρχει περιοχή στο βουνό της με την ονομασία Κόζιανη, ή μάλλον Παλιοκόζιανη, όπου εγκαταστάθηκαν το πρώτον, οι κυνηγημένοι από την Β. Ηπειρο και τα εκεί χωριά Κόσδιανη και Μπιθικούκιον (υπάρχει ακόμα και σήμερα) και στη συνέχεια ήρθαν στην περιοχή των Παλιόσπιτων ένθα τώρα έχουν το καθίδρυμά τους ο Σύλλογος Κασμιρτζίδις και πολλοί άλλοι γνήσιοι και μη καταπατητές του χώρου.
γ. Οι Τούρκοι καλούσαν την πόλη Κόζανα από το Κοζ(κάρυον= το καρύδι ή η κάχτα, εντελώς κοζανιστί) και ανά (μήτηρ) δια το πλήθος των καρυών.
Επί των ανωτέρω τι έχουν να σιωπήσουν οι ευσταλείς χορευταί, αι θελκτικαί χορεύτριαι, καθώς και οι ασύδοτοι πιτοσφάχτες των ημερών;

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου