Παύλου του Συν-Κορυφαίου

Κατά τας γραφάς του Τ. Κ. Παπατσώνη
«Εκλογή Α’ Ursa minor» Ικαρος 1962
«...Και του Δωδεκάτου Αποστόλου ήρχισε η δράση
κι ακολουθήσαν την Κύπρο, η Αθήνα
η Ρώμη («Περιελθοντες κατηντήσαμεν εις Ρήγιον»)
μέχρι του μαρτυρίου...»

Και η Θεσσαλονίκη, οι Φίλιπποι, Καβάλα, Βέροια
που είναι ευλογημένε;
Λησμόνηξες ολόκληρη Μακεδονία
που την περπάτηξε και ξεποδαριάστηκε
κουβαλώντας στους ώμους μιαν νέα πίστη
και λόγο βαρύ κι ασήκωτο
που εν τούτοις του 'δινε φτερά...

«Φίλε, καιρό με ξέχασες..." Τ. Σ.

Κοιτούσα στο χωριό ένα πίνακα -χάρισμα του δεινού τοπιογράφου – πλατιά πινελιά έξοχη- Μανώλη Δραγώγια, κατοικεί τώρα στο Κάτω Σχολάρι Θες/νίκης, με θέμα ένα λάχανο λαχταριστής φρεσκάδας (Οκτωβριανό προϊόν των μπαξέδων που βρίσκονται σε αποδρομή). Θυμήθηκα τον ζωγράφο Κώστα Λαχα(νίδη) από Κιλκίς κι Εχέδωρο, Θεσσαλονίκη θέλω να πω. Στον αυτό τόπο στην αποθήκη των χιλιάδων βιβλίων εύρηκα τη σειρά του περιοδικού «Χάρτης» και τσίμπησα τυχαίως το τχ. 7 που εξέδιδε ο ρηξικέλευθος επί πολλών πραγμάτων Δημήτρης Καλοκύρης με άφταστο μεράκι εντελώς παραμερισμένο σήμερα. Ενα σημείωμα του Πάνου Θεοδωρίδη για την αίθουσα «Κοχλίας» στη Θες/νίκη τον Κ. Λαχά δηλαδή το ζωγράφο, γκαλερίστα, πεζογράφο. δημόσιο πολιτικό πρόσωπο κ.λπ. ζωγραφίζοντα κι εκθέτοντα στην έδρα του, το οποίο έκλεινε με μια παρα-ποίηση του Γ. Σφρ .: "Τι είναι Λαχάς τι μη Λαχάς και τι ανάμεσό τους». Στο αυτό τχ. «Η επίσκεψη» του Ηλία Παπαδημητρακόπουλο ένα μικρό σπαρακτικό κείμενο-όνειρο, μνήμη ποιητή Τάκη Σινόπουλου που τελείωνε:
«Φίλε, καιρό με ξέχασες...»
Μνήμες αρρώστιες περπατάρηκες...

Τάβλι

Κάτω από τον πλάτανο της δημοκρατίας, 24-7-74 φυτεύτηκε
σε αέναο τάβλι: πόρτες, φεύγα, πλακωτό, γκιούλ αγωνίζονται
ο Στάθης Σμρς 18 μήνες στη φυλακή της Αίγινας «ξενιτεύτηκε»
Γ. Β. ή Κοτρίδης, Λευκοπηγή, στις ζάρες ζωής συνταβλίζονται

«Περί ληστών και ληστειών» του Γ. Λασσάνη

«... Για καιρό με απασχολούσε –τώρα το παράτηξα- ένα έργο με το χέρι αντιγραμμένο, του τοπικού ήρωος Γ. Λασσάνη, υπασπιστού, λογογράφου, συναγωνιστού στο Δραγατσάνι, συνφυλακισμένου στην Αυστρία και «στρατηγικού συμβούλου» (μη και κάτι σαν Καρανίκας) του Αλέξανδρου Υψηλάντη με τον τίτλο: «Εκθεση περί ληστείας» στα πρώτα χρόνια του νεοελληνικού κράτους. Ο ήρωας εισηγήθηκε ως υπεύθυνος στους κρατικούς αρμοδίους λύσεις περί την πάταξιν της ληστείας - φοροδιαφυγή ούτως ή άλλως δεν υπήρχε, ελλείψει εισοδημάτων και το μόνον επάγγελμα που μετέρχονταν ελεύθερα οι νεοέλληνες, αγωνιστές κυρίως, ήταν αυτό της ένοπλης ζητείας ή της ανοιχτοπάλαμης παρόμοιας μπροστά στους ναούς και τα παζάρια. Παράτηξε ο ήρωας την πάταξιν αυτών γιατί η ληστεία δεν είναι ατομικό θέμα και θέαμα αλλά θεσμικό με κύριους εκφραστές το αδηφάγον κράτος με τας συμμορίας του, ενώ οι παρόμοιοι ληστές του Αντ. Κάλφα αγαπιούνται και θα έλεγα λατρεύονται ως λαϊκοί ήρωες.»

Ενα παλιό...

Ενα παλιό παγκόσμιο κύπελλο ποδοσφαίρου
φανατικοί της Γερμανίας συμπολίτες
κρέμασαν μια τεραστία σβάστικα
κάτω από την οθόνη τηλεοράσεως σε καφετέρια
ίνα διαδηλώσουσιν, χάριν παιδιάς, εννοείται
την πίστη στους ακατανίκητους Γερμανικούς πόδας
αθλητικούς (φορές μπότας κατακτητικούς).
Λάθρα επήγα και τους φωτογράφισα
αθώα δε κι εγώ κοιτούσα, ώσπου ακούστηκε:
- Οϊ μας φωτογραφίζουν...
Τότε συνείδηση έλαβον οι θεατές του πράγματος
Ορμηξαν έξω όλοι εν αταξία και με αλαλαγμούς
να με βαρέσουν και τη φτηνή μηχανή ν’ αρπάξουν
την οποία φρόντισα να φυγαδεύσω με φίλο.
Μου ρίχτηκαν με άγριους σκοπούς: «Μαλάκα κλπ...»
Εγλίτωσα περιδεής και τρομοκρατημένος
περισσότερον και από αυτούς
που όμως δεν τους χωρούσε ο τόπος για καιρό...

Δεν δημοσίευσα τις φωτογραφίες ποτέ
τώρα που τις ξανακοιτώ μελαγχολώ
μη πω νοσταλγώ κι όλας τους «διώκτες» μου
αλλά πρωτίστως εκείνους τους καιρούς...

Το νέον τρίπτυχον των νεοελλήνων

ΕΝ ΤΟΥΤΩ ΚΑΡΑ-ΝΙΚΑ

Επακούμβηση
Επιμήκυνση
Επιγραβάτωση

Ζίου Ζίτσου, Λογχομαχίες κ.λπ.

Οτε ήμουν γλυκοδέσμιος του Μικρού Ηρωα και του Μικρού Σερίφη ιδίως, δημοτικό προς γυμνάσιο αγόρασα (που βρήκα χρήματα;) ένα αυστηρώς ακατάλληλον βιβλίο για την ηλικία, την εποχή και τα ήθη: «Ζίου Ζίτσου μαθήματα ιαπωνικής πάλης» κάπως έτσι ήταν ο τίτλος. Το έκρυβα στον αχυρώνα ως λίαν επικίνδυνον υλικόν. Με τους μικρούς φίλους στης Γαβριάς το λάκκο, βοσκώντες αρνιά κατσίκια, στις θερισμένες καλαμιές και πάνω στα άχυρα από τις θημωνιές τα καλοκαίρια εκπαιδευόμασταν με την αλληλοδιδακτική μέθοδο. Ηγουν δίναμε και παίρναμε λαβές πάλης από τις οποίες δε θυμάμαι καμία πλέον. Οταν χρειάστηκε στις μέρες μας να πιαστώ στα χέρια με ένα κακοποιό υποκείμενο μη θυμούμενος τίποτα εκ του βιβλίου αρκέστηκα σε ύβρεις παχυλές και ...λόγιες του τύπου: «Θα σε λιώσω γεωσκώληκα" (σιγά τα αίματα) κ.α. ηχηρά. Τις λαβές ξανάδα σε μια επίδειξη σχολής Τάε Κβον Ντο για μικρά παιδάρια τα οποία "αλληλοχτυπιούνταν" κραυγάζοντας κάτι δυσνόητα. Παρακολουθώντας με αθυμία θυμήθηκα τη «Λογχομαχία» στο στρατό ήγουν τις παράλογες ασκήσεις με ξιφολόγχη και με βήματα, άλματα, πηδήματα συνοδευόμενα με κραυγές γελοίες κι άναρθρες· παρόμοιες άκουσα σ’ παραληρηματικούς λόγους πολιτικών κ.λπ. ‘Ασκηση την οποία μισούσα, φοβόμουν κι ουδέποτε εμπέδωσα. Κι ενώ έξω διάφοροι ενγράβατοι πλέον επανηγύριζαν (τι;) συλλογιζόμουν.
- Γιατί τα μαθαίναμε αυτά έτσι θα νικούσαμε τους εχθρούς τους έθνους μας τότε και τώρα; Με Ζίου Ζίτσου, Τάε Κβον Ντο, Λογχομαχίες και λεκτικές αψιμαχίες εις την οδόν Δημοκρατίας;
Ναι, έτσι...

Τα μαλλιά τα μουστάκια τα αγριογούρουνα της δημοκρατίας

Με αφορμή το σπαρταριστό γεγονός, διότι έτσι έπρεπε να δουν οι κυρ’ πατέρο-ημητέρες του έθνους μας τη δήλωση του μεγαλομαλλιαρομακρυμούστακου βουλευτή, που όμως κατατρόμαξε την ποίμνη των λογικών, βουλευτικών προβάτων, θυμήθηκα ένα περιστατικό που συνέβη πριν χρόνια (1991 ας πούμε) στην πόλη μας.

Την εψές

«Παραπονεμένα λόγια»
«Μαλαματένια λόγια στο μαντήλι»
«Τα λόγια και τα χρόνια»
«Λόγια της πλώρης» του Ανδ. Καρκαβίτσα
«Λόγια, λόγια, λόγια» («Αμλετ» Σαιξπηρ)
Τα χαμένα λόγια της καθημερινότητας
Αλλά και τα «Λόγια ριζωμένα» φράση του Γ. Σεφέρη και τίτλος του βιβλίου (εκδ. manifesto) του κυρ’ Αντώνη Παπαβασιλείου που παρουσιάσαμε εψές (με τον έξοχο Δημήτρη Μεντεσίδη) στο ΣΥΝ Βιβλιοπωλείο σε μια όμορφη βραδιά διότι εκτός του ωραίου κοινού τα γραμμένα λόγια του Α.Π. (τα μικρά του κείμενα) ήταν ενσταντανέ υψηλής λογοτεχνίας.

Την σήμερον και αύριον

 Οπως και να μας την πουν στις λίμνες

στα συμφωνητικά στα πρακτορεία ειδήσεων

στα εισπραχτορεία εξωνημένων συνειδήσεων

τη γείτονα, κλέφτρα κίσσα, χώρα

Εμείς

«‘Οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς, οι Σελευκείς

και οι πολυάριθμοι επίλοιποι Ελληνες...»

πάντα γλυκεία Δυτική και Μακεδονία

θα λέμε και θα νιώθουμε

την παλαιά Ανω Μακεδονίας

δος, Εοριασιας, Κυγκστιδας

τη μεμε

 με τα βασίλεια

Ελιμείας, Ορεστίδος

δος, Εοριασιας, Κυγκστιδας

τη μεμε

, Εορδαίας, Λυγκηστίδος, Τυμφαίας

(Κοζάνη, Καστοριά, Φλώρινα, Γρεβενά θέλω να πω)

Αλλ’ αρκετά με τις πολιτικοβαλκανοβλακοπρεσπολογίες

τη Δευτέρα 18 Ιουνίου ώρα 8 θα διεξάγουμε

αγώνα της μνήμης μας κατά της λήθης τους

με «Λόγια Ριζωμένα» στο ΣΥΝ-Βιβλιοπωλείο.

Ταξιδεύουμε...

Ταξιδεύουμε...
Με τα βιβλία έστω, γιατί όχι, μη πω και τα καλύτερα έτσι.
Σήμερα ημέρα του «Οδυσσέα» του Τζ. Τζ. στην αναγνωστική οικουμένη συνεχίζουμε με Αινεία, Αινειάδα, το ταξείδι δηλαδή του Βιργίλιου.
Πράγματα που δε γνώριζα και τα ομολογώ.
Στο 3ο εκ των 12 βιβλίων οι φυγάδες από την Τροία βρίσκονται στο Βουθρωτό δυτικής Ηπείρου. Εκεί ξαναβρήκα την Ανδρομάχη του Εκτορα, σύζυγο τώρα του Ελενου γιου του Πριάμου, η οποία παλιότερα διετέλεσαι και σύζυγος του Νεοπτόλεμου γιού του Αχιλλέα. Διαπλέοντας την Τρινακρία (Σικελία) στη νήσο των Κυκλώπων γνώρισα τον Αχαιμενίδη σύντροφο του Οδυσσέα που πάνω στον πανικό της φυγής τους από τον ήδη γκαβαθέντα Πολύφημο, ξεχάστηκε και ζούσε ο τάλας βίον αβίωτον, κρυμμένος σε μια σιχαμερή παραθαλάσσια σπηλιά. Τον παίρνουν μαζί τους.
Ο Αινείας είναι ήδη στην Καρχηδόνα και στην λίαν ωραία βασίλισσα Διδώ αφηγείται τις περιπέτειες, τις γνώσεις κι απογνώσεις του.
Το βιβλίο Δ’ αρχίζει:
Θέριευε όμως ο έρωτας· βαριά αρρωστημένη η άνασσα και θάλπει
το έλκος μες στις φλέβες της· κρυφή τυφλή φωτιά το μέσα της ξοδεύει.
(μτφ. Θ. Παπαγγελή)
Συνεχίζουμε..

Γαλάζιοι εσπερινοί

Οταν απολύομαι εκ του εσπερινού
του ελάσσονος καθημερινού
που δεν τραβά πέραν του 20 λεπτου καιρού
πλην ηρεμίας και γαλήνης
που ενδύομαι προσώρας
ένα ανάδευμα της ψυχικής χλωρίδος
με λικνίζει όπως το αθέριστο χωράφι ο άνεμος.
Μια σύντομη θολάδα οφθαλμών με συνοδεύει
από τη μετάβαση της μυσταγωγικής σκοτίας
στη βουβή αχλή της εγκόσμιας τύρβης
Οπότε επιστρέφων στους ίδιους τρόπους
συνδιαλεγόμενος με καραβανάδες πολιτικούς
και θαλαμοφύλακες απελπισίας
γέρνω με τα ίδια γόνατα της επανάληψης
στα όμορα στασίδια της συνήθειας.

Επιστροφή απο Πρέσπες

Σαν βγεις στον ερχομό εκ των Πρεσπών τα νοχτάρια
γεμάτος περιπέτειες και τριεθνή αγκαθοψάρια
φέρε απ’ τους Ψαράδες πιπέρι για τη φασολάδα
κι από τον Αχίλλειο του Σαμουήλ νερό και χώμα
καθώς θα γυρίζεις τροπαιούχος στην γαλάζια Ελλάδα
που όλοι σε περιμένουν με ανοιχτό το στόμα
να χάψουν ό, τι τους ρίξεις ως χάνοι
ορνιθοκέφαλοι, υδροπεπόνες, χαγάνοι
Αφού ξεπούλησες τόσον φτηνά
"το χαλί, τα ρούχα και το μπρίκι"
και όσα θεωρούσαμε της ιστορίας παντοτινά
κι η Ανω μας στη Βόρειά τους πλέον θα ανήκει
τζακίζοντας τον τσαμπουκά σε κάτι εθνίκες
που τώρα εκατάλαβαν τι σημαίνουν Καρανίκες

Αυτός είμαι εγώ δηλαδή;

‘Εκπληξη αυτό το πρωινό. Στη στήλη «Ο θαρραλέος σχολιάζει» (Δημήτρης Κατσογιάννης) της ιστορικής, μεγαλύτερης και μακροβιότερης (1960) καθημερινής εφημερίδας της Κοζάνης αλλά και Δυτικής Μακεδονίας ΘΑΡΡΟΣ είδα εαυτόν σχολιαζόμενον ούτω πως.
«Να πω πως δεν συγκινήθηκα ορισμένως θα ήταν αμαρτία» παραφράζω τον Πάστερνακ. Ευχαριστώ το λοιπόν τον κ. Δ. Κ διευθυντή σύνταξης για τα λόγια του και τις επισημάνσεις. Υπήρξα (και συνεχίζω) από το 1981 συνεργάτης της εφημερίδας (ως επιφυλλιδογράφος αλλά και συντάκτης του λογοτεχνικού δισέλιδου «Αναγνωστήριο του Θάρρους») και θεωρώ την εκεί παρουσία μου από τις ωραίες στιγμές του δημόσιου λόγου μου

Γυμναστικαί επιδείξεις

Mεσούντος του Ιουνίου οι σχολικές εξετάσεις και οι συνακόλουθες μαθητικές διακοπές, κυριαρχούν και φέρνουν μνήμες από εκείνο τον καιρό, στις τελευταίες τάξεις του Δημοτικού σχολείου Λευκοπηγής. Μνήμες που σε κάνουν να δακρύζεις χωρίς δάκρυα. Γυμναστικές επιδείξεις στην πλατεία, Κυριακή με όλο το χωριό μαζεμένο και σε γιορτινή διάθεση. Βλέπω σήμερα τους συμμαθητές και ιδίως τις συμμαθήτριές μου, άδολα λουλούδια της υπαίθρου κάποτε, εντελώς ασύμμετρες τώρα, γυναίκες οργωμένοι αγροί που γίναν ένα με το χώμα χωμένες στην καθημερινότητα, χαμένες στην κατάπληξη του τίποτα. Κι εμείς αγριόχορτα ακούρευτα ή κουρεμένα εν χρω και σήμερα πλαδαρά μαλάκια δίθυρα.

Υπέρ της ΑνωΚάτωΒορειοΜακεδονικής Συμπολιτείας πολεμήσαντες

Tέλλο Αγρα, Καπετάν Κώττα, Μπρούφα
Φούφα, Λούκα ακόμα και Παύλο Μελά
κ.λπ
Ανδρείοι σεις που πολεμήσατε
Στα μυστικά του Βάλτου
και πέσατε ευκλεώς
Ομως κατανικήσατε παντού
τους πάντα φοβισμένους νεοέλληνες
Οταν θα θέλει στο μέλλον να καυχηθεί
το νέον έθνος μας το ΜακεδονοΣκοπιανόν
εσάς θα μνημονεύει.
Τέτοιοι και τόσο ευήθεις που βρέθηκαν
στο παλαιόν έθνος το γειτονικόν
κάποτε κι ελληνικόν...

Αν, λέω αν...

Κι αν δεν μπορείς σε άλλους νέους δρόμους να βαδίζεις
άνοιξε αυλάκι βάλε νερό με αυτό την μνήμη να ποτίζεις

ΟΙ σαρδέλες της Μακεδονίας

Τον Μάιο του 1993 κυκλοφορούσε το υπ’ αριθ. 64 τχ της «Παρέμβασης». Μεγαλόσχημη ως μεγαλόσχημος μοναχός με κουκούλα, με λιγότερες σελίδες τότε και κύριο θέμα: «Εκδρομή στην Ανω Κάτω Μακεδονία» και ένα ποίημα στην 1η σελίδα του αλησμόνητου Μ. Σουλιώτη: «Σαρδελών ανάβαση». Είχε τελειώσει ο κανονικός πόλεμος με σφαίρες και βόμπες ή όχι δε θυμάμαι, στον οποίο η ομώνυμη με την περιοχή μας κρατική υπόσταση την είχε βγάλει καθαρή;
Από την 'Σύνοψη Ανοίξεώς" μου αντιγράφω μία παράγραφο:
«...Κι ο πλανόδιος γύφτος, ο κούκος της πόλης καθώς μπαινοβγαίνει στα στενά, τους δρόμους διαλαλεί:
- Καρέκλες, τραπέζια, καρέκλες τραπέζια ελάτε να πάρετε σας λέω, διανθίζοντας το τελάλημά του με ωδές από το μαγνητόφωνο του τύπου:
«Δεν έχω να σου δώσω παλάτια και λεφτά
εσύ αν έχεις πλούτη εγώ έχω καρδιά...»
- Καρέκλες τραπέζια καρέκλες τραπέζια και χαρτί υγείας περιπλέον...».
Κι ήταν αυτός ο Μονόλογος κι ο ο Δωδεκάλογος του γύφτου.
Οι πίσω μας σελίδες, οι παλιές αγάπες...

ΤΟ ΔΕΝΤΡΟ και τα δέντρα

Ξεφυλλίζω, και ξεφλουδίζομαι υπό σκιάν, το ΔΕΝΤΡΟ τχ. 220-221 αυτής της Ανοιξης. Αφιέρωμα στον Γιαννούλη Χαλεπά. Σταθερή αξία στη λογοτεχνία 40 χρόνια ακριβώς. Πολλά δεν είναι...
Δέντρο λοιπόν.
«Δέντρο το δέντρο πέτρα την πέτρα πέρασαν τον κόσμο...» στη «Ρωμιοσύνη» ο Γ. Ρίτσος.
«...Ο Ζερόνιμο, βοσκός και αφηγητής ιστορίων, όταν προαισθάνθηκε πως ο θάνατος ερχόταν να τον πάρει, πήγε και αποχαιρέτησε τα δέντρα του κήπου του ένα προς ένα αγκαλιάζοντάς τα και κλαίγοντας, γιατί ήξερε πως δεν θα τα ξανάβλεπε») ο Ζοζέ Σαραμάγκο στην ομιλία του κατά την απονομή του βραβείου Νόμπελ 1998
«.... Στάθηκα πίσω από ένα δέντρο. Ελατο. Από κάτω ανέβαιναν. - Αέρα, αέρα τους φάγαμε, φώναζαν (Οι ίδιες διαχρονικές φωνές της πολεμικής αρετής των Ελλήνων ανεξαρτήτως «εχθρού»). Πήγα να βάλω τη γεμιστήρα στο αυτόματο. Βγήκε ο αγκώνας έξω από το προστατευτικό κορμί του πεύκου. Με πήρε η ριπή. Κρέμασε το χέρι. Εχανα αίμα κι αισθήσεις. Γύρω μου πολεμούσαν ακόμα...» (Αύγουστος του 1948 Γράμμος, ο πατέρας)

Παντων των αγίων κ.λπ.

Των αγίων πάντων σήμερα δηλαδή όλων των αφανών αγιών όλων των θρησκειών, ιδεολογιών και καταστάσεων (μέχρι και τα θύματα ειρήνης) ότι αυτοί έχουν κι είχαν δίκιο, αφού μέχρι και "στόματα έφραξαν λεόντων". Ενα μνημείο δεν τους πρέπει άραγε ώστε να μην έχει μόνο ο Αγνωστος στρατιώτης το προνόμιο να τον πατούν κομβολογίζοντα διάφορα κνώδαλα συνδικαλιστικά, πολιτικά, ιδεολογικά...

Τριδιασταύρωση

 Στη τριδιασταύρωση που σκοτώσαν το Γρηγόρη Λαμπράκη Ερμού
Βενιζέλου, Σπανδωνή, το Μπακογιάννη εμνήσθην με τους άλλους
λ.χ. της Μαρφίν τους 3 και· αλλά δύο χέρια του (σοσιαλ)συρμού
με πήγαν απευθείας στης ιστορίας τα εξαμβλώματα και κάλους